Progres Raporti 2023 i Komisionit Evropian për Shqipërinë, i publikuar dy javë më parë, përcolli mesazhin e dialogut politik gjithëpërfshirës mes palëve, i cili po harrohet. Raporti theksoi qartë se “Mosmarrëveshjet mes mazhorancës dhe opozitës, veçanërisht me refuzimin e kryeministrit për të marrë pjesë në shumicën e interpelancave të kërkuara nga opozita, shkaktuan një ndërprerje të përkohshme në funksionimin normal të Kuvendit”. (Faqe 9 e Progres Raportit, paragrafi i katërt).
Dje, tre ambasadat e shteteve perëndimore, aleate strategjike të Shqipërisë, Ambasada e SHBA-ve, e Britanisë së Madhe dhe e Gjermanisë, reaguan fuqimisht, duke shprehur shqetësimin e tyre dhe duke kërkuar dialog politik mes pozitës dhe opozitës.
Dialogu politik fillon së pari, me punën e përbashkët për reformën zgjedhore. Nuk ka bashkëpunim dhe dialog, nëse opozita nuk është e përfaqësuar denjësisht në Komisionin e Kuvendit për Reformën Zgjedhore. Opozita është në të drejtën e saj legjitime të kërkojë ndryshimin e përbërjes së Komisionit për Reformën Zgjedhore, pasi deputetët e Rithemelimit dhe grupi parlamentar i drejtuar nga kryetari Gazmend Bardhi, përbëjnë shumicën dërrmuese të deputetëve të opozitës.
Ne duhet të zhbëjmë dëmin e pallogaritshëm të shkaktuar nga ndryshimet kushtetuese te vitit 2008 dhe, për këtë, duhet të veprojmë shpejt. Duhet të përmirësojmë kodin zgjedhor, duke lejuar koalicionet parazgjedhore, listat e hapura të kandidatëve dhe duke mundësuar votimin e Diasporës.
Gur tjetër themeli i dialogut politik pozitë-opozitë është e drejta kushtetuese e opozitës për ngritjen e komisioneve hetimore parlamentare. Neni 77, pika 2, i Kushtetutës, e përcakton qartë dhe pa asnjë ekuivok se: ‘Kuvendi, me kërkesë të një të katërtës së të gjithë anëtarëve të tij, është i detyruar të caktojë komision hetimi për të shqyrtuar një çështje të veçantë”.
Partia Demokratike, përmes më shumë se 35 deputetëve të saj, pra më shumë se një të katërtës së Kuvendit, ka kërkuar në vijimësi dhe me këmbëngulje hetimin e procedurave dhe vendim-marrjeve publike në investimet strategjike, hetimin e çështjes ‘McGonigal’, e grabitjes së Portit të Durrësit, përmes kontratës skandaloze me Alabar, hetimin e udhëtimeve me charter të kryeministrit, hetimin e skandalit të vjedhjes së të dhënave të TIMS, të kontratave koncensionare në shëndetësi, si dhe të vendimmarrjeve në konflikt interesi. Të gjitha këto tema, objekt hetimi të komisioneve parlamentare të kërkuara nga opozita, janë tema bisedash, komentesh dhe shqetësimi publik sot të çdo qytetari të ndershëm të këtij vendi.
Opozita nuk ka bërë gjë tjetër, veç detyrën e saj: ka sjelle në Kuvend frymën e kërkesave dhe shqetësimit qytetar për mënyrën se si po qeveriset vendi.
Sot reforma zgjedhore dhe komisionet hetimore parlamentare, përbëjnë më shumë se kurrë dy kushte “sine qua non” për një dialog politik të shëndetshëm mes pozitës dhe opozitës. Këtë gjithnjë e më shumë po e shikon qartë edhe faktori ndërkombëtar. Për këtë po binden nga dita në ditë aleatët tanë strategjikë. Kjo është arësyeja pse, përmes ambasadave të tyre këtu, përcjellin mesazhin e kërkimit me çdo kusht dhe të gjetjes së dialogut mes pozitës dhe opozitës në Parlament.
Në momentin që dy kushtet themelore të opozitës, por edhe të opinionit të shëndoshë publik të vendit plotësohen, Kuvendi del nga degradimi ekstrem dhe denatyrimi i funksioneve, ku e ka
çuar një njeri i vetëm, kryeministri dhe futet në normalitetin e zhvillimit të punës së komisioneve të tij të përhershme dhe të seancave parlamentare.
Gjendja është e rëndë, pasi në javët e fundit, Kuvendi i Shqipërisë po hyn në histori për keq, si një Parlament i shndërruar tërësisht në noter të rëndomtë të tekave të kryeministrit. Dje hyri ne histori si një parlament që miraton një buxhet Shteti, me shpejtësinë e garave të Formula Një, brenda vetëm pak minutash
Buxheti 2024 i Shtetit shqiptar do të mbahet mend si buxheti më i papërgjegjshëm në historinë e pluralizmit tonë. Ai përbën edhe buxhetin e miratuar më shpejt në historinë e parlamentarizmit botëror, për vetëm pesë minuta! Buxheti i shtetit të sektit Rama në qeverisje u miratua dje me shpejtësi mesatare 1.4 miliardë euro shpenzime dhe 1.1 miliardë euro të ardhura në minutë!
Shqetësimi i drejtë i Progres Raportit 2023 të Komisionit Evropian dhe i ambasadave të SHBA-ve, Britanisë së Madhe dhe Gjermanisë, duhet të shtyjë jo vetëm opozitën, por edhe të gjithë shoqërinë civile dhe opinionin e shëndoshë publik të vendit, të kërkojnë me forcë nga maxhoranca një dialog politik konstruktiv dhe realist, si rruga e vetme për t’i dhënë qetësi dhe stabilitet vendit. Opozita e drejtuar nga deputetët e Rithemelimit ka qenë gjithnjë dhe vijon të jetë për gjuhën e dialogut politik konstruktiv.
Është pozita ajo që duhet të zbatojë rekomandimin e Progres Raportit 2023 të Bashkimit Evropian dhe kërkesat e partnerëve tanë strategjikë, përcjellë përmes ambasadave të tyre, duke pranuar rikonfigurimin e Komisionit parlamentar për Reformën Zgjedhore, përsa i përket anëtarëve nga opozita, si dhe ngritjen e komisioneve hetimore parlamentare të kërkuara nga opozita. Sapo këto dy kërkesa legjitime të pranohen, opozita rikthehet menjëherë në rolin e saj të natyrshëm dhe të domosdoshëm në një demokraci, si kontrolluese dhe llogarikërkuese e qeverisjes, përmes aksionit parlamentar.
Në rast se pozita, deri sot e papërgjegjshme, nuk e bën këtë, atëhere parlamentarizmi dhe vendi do të zhyten akoma dhe më shumë në kaos dhe mungesë të plotë jete demokratike dhe sundimi të ligjit tek ne.

Botuar në Gazeta Sot dhe Gazeta Telegraf më 24 Nentor 2023

Parimet dhe standardet e OECD-së dhe FMN-së mbi mirëqeverisjen financiare dhe formatimin e buxheteve të përgjegjshëm për qytetarin, sugjerojnë që qeveria duhet t’i strukturojë vendimet buxhetore, bazuar në nevojat dhe domosdoshmëritë e tanishme dhe të perspektivës së qytetarëve, për vitet e ardhshme.
Duke e injoruar kryekeput kete formule-aksiome ne qeverisjen publike, sekti Rama në qeverisje ka më shumë se një dekadë që i përgatit buxhetet vjetore, bazuar në të ardhurat dhe shpenzimet e viteve të kaluara, me papërgjegjshmërinë maksimale ndaj interesave të qytetarit.
I. Projektbuxhet pa bosht
Sipas qeverisë, projektbuxheti për vitin 2024 mbështet zhvillimin ekonomik, nxitjen e punësimit dhe mbrojtjen sociale. Ky është një mashtrim i paskrupullt! Nuk ka asnjë përqëndrim pune dhe bosht të tillë interesash për qytetarin, për pesëmbëdhjetë arësye si më poshtë:

1. Projektbuxheti miratohet nga sekti Rama, në mungesë të plotë të një strategjie kombëtare të qartë të zhvillimit ekomonik të vendit, modelit ekonomik që po ndjekim dhe përcaktimit zyrtar dhe publik të avantazheve konkuruese të ekonomisë sonë.
2. Ky sekt i sotëm në qeverisje, vijon të mos përcaktojë dhe të mos sjellë në Kuvend projektligjin për Minimumin Jetik Zyrtar, duke injoruar projektligjet përkatëse të opozitës dhe të shoqërisë civile, që janë depozituar në Parlament, në një kohë kur ka 3 mandate që premton përcaktimin e Minimumit Jetik në programet e tij zgjedhore.
3. Projekt-Buxheti dhe Paketa Fiskale 2024 nuk përmbajnë asnjë element të një strategjie kombëtare, apo një plani masash të mirëpërcaktuara, për të evituar boshatisjen e mëtejshme të vendit, për të kufizuar ndjeshëm largimin e të rinjve, apo hemorragjinë e ikjes së profesionistëve nga vendi.
4. Me këtë buxhet 2024, sekti Rama, ndryshe nga ç’hiqet, nuk realizon asnjë skud dhe mbrojtje sociale, edhe pse Shqipëria ka çmimet e shportës së konsumit më të lartat në rajon, me 8.4 përqind rritje vetëm në dhjetë muajt e parë janar-tetor 2023.
5. Në mospërfillje jo humane ndaj shtresave në nevojë dhe pensionistëve, qeveria sjell një buxhet, pa asnjë paketë për mbështetjen e konsumit, pavarësisht kërkesave të vazhdueshme nga opozita dhe palët e tjera të interesit dhe shembujt e vendeve të rajonit dhe të Bashkimit Evropian, duke mos rishikuar në ulje TVSH-në e produkteve ushqimore bazë.
   Buxheti tregon fytyrën e tij anti-sociale, duke mos rritur pagesën mjerane të 61 mijë familjeve në asistencë sociale, si dhe duke mos shtuar asnjë lek në pagesat e papunësisë dhe të personave me
   aftësi të kufizuar. Ai nuk ka të parashikuar asnjë fond për mbështetjen e familjeve dhe shtresave më të varfëra, nga rritja e mëtejshme e çmimeve ushqimore në vitin 2024.
6. Sekti Rama jep vetëm 38 milionë euro për pensionistët për vitin e ardhshëm dhe vetëm për indeksimin e pensioneve të tyre, në një kohë kur për vite me rradhe, pas vitit 2013, nuk ka respektuar detyrimin ligjor për indeksimin e pensioneve. Edhe ne rast se qeveria do të ndërmerrte indeksimin e pensioneve që nga data 1 janar 2014, me këtë fond mjeran shtesë të planifikuar, pensionet do të rriteshin vetem 2.4 përqind!
   Pra, shumë më pak edhe se sa inflacioni 3 përqind që vetë sekti ka parashikuar per vitin e ardhshem. Mirëpo, indeksimi i pensioneve nuk do të fillojë më 1 janar 2024, jo!
   Mbi bazën e eksperiencës së indeksimit të pensioneve për vitin e kaluar dhe këtë vit, ai është kryer në tremujorin e fundit të vitit. Ngre pyetjen: si do t’i mbrojë sekti Rama pensionistët nga çmimet e larta të shportës (të parashikuara nga institucionet ndërkombëtare se do të vijojnë gjatë vitit të ardhshëm) për nëndëmujorin janar-shtator 2024, pa kryer as indeksimin e pensioneve gjatë kësaj kohe?
   Fondi për rritjen e pensioneve për vitin 2024 parashikohet 4.1 miliard lekë (rreth 38 milionë euro), ose një rritje vetëm 2.1% e fondit total të sigurimeve shoqërore, nivel që nuk realizon as edhe indeksimin e plotë dhe për të gjithë vitin ndaj rritjes së inflacionit, të premtuar nga ky projektbuxhet!
   Sekti Rama nuk jep asnjë plan konkret veprimi për rritjen e pensioneve në një nivel dinjitoz, i cili minimalisht të mbulojë nevojat bazë jetike të kësaj kategorie, që sot praktikisht përbën një të tretën e popullsisë së Shqipërisë dhe është në shumicën dërrmuese të saj, ndër shtresat më të pambrojtura dhe nevojtare të popullsisë.
7. Kjo qeveri jep vetëm 2.3 përqind të PBB-së për arsimin publik për vitin 2024, duke harruar dhe duke mos mbajtur premtimin e programit të vet qeverisës në këtë mandat, për financim 5 përqind të PBB-së për arsimin publik, këtë sektor jetik për të ardhmen e fëmijëve tanë dhe zhvillimin e vendit.
   Financimi për arsimin publik është pothuajse i të njëjtit nivel me vitin 2023, në një kohë kur problemet në arsim janë agravuar së tepërmi dhe duhej të ndodhte e kundërta. Buxheti i Shtetit duhet të kishte një financim të konsiderueshëm, për të mos lejuar që të rinjtë të braktisin shkollat, nje dukuri masive tashme kjo, apo qe mijëra studentë të largohen për të studjuar jashtë vendit.
8. Me vetëm 2.8 përqind të PBB-së për vitin 2024, shëndetësia publike paraqitet dukshëm e nënfinancuar nga sekti Rama, duke patur parasysh premtimet e programit te vet qeverises në këtë mandat, për financim 5 përqind të PBB-së, dhe kur ndërkohë e kemi domosdoshmëri të realizojmë një rritje të konsiderueshme fondesh, edhe për shkak të pasojave afatgjata të shkaktuara nga pandemia mbi shëndetin e qytetarëve. Në vend që të rritet, buxheti i Ministrisë së Shëndetësisë është ulur, nga 3.28% e PBB-së në vitin 2023, në 3.21 % te PBB-së në vitin 2024.
9. Projektbuxheti për vitin 2024 e subvencionon bujqësinë me fonde krejtësisht të pamjaftueshme, me vetëm 31.7 milionë euro, ndërkohë që, edhe sikur dy herë më shumë të ishin këto fonde, sërisht
   do të renditeshim të fundit në rajon, përsa i përket subvencioneve në këtë sektor shumë të rëndësishëm dhe vital për ekonominë tonë.,
   Është skandaloz financimi i bujqësisë, i cili nga 0.7% e PBB-së bie ne 0.6% e PBB-së. Kjo ndodh në një kohë, kur financimet nga Bashkimi Evropian, nga programet IPARD II dhe IPARD III në ndihmë të bujqësisë dhe zhvillimit rural, në nivele disa dhjetra milionë euro, janë pezulluar, për shkak të një hetimi të zyrës së OLAF të Komisionit Evropian, strukturës që heton shpenzimin e parave të taksapaguesve evropianë, lidhur me abuzime dhe korrupsion në projektet e drejtuara nga AZHBR-ja e sektit Rama.
10. Projektbuxheti 2024 prezanton një Paketë Fiskale që synon të rrisë të ardhurat me 65 milionë euro, përmes ligjit për lojrat e fatit online, pra ligjërimit të vesit të bixhozit, përmes rritjes së akcizave të karburanteve, duhanit, birrës, etj., duke shkaktuar shtim të çmimit fundor të tyre për qytetarët, si dhe përmes taksimit të profesioneve të lira, duke goditur shtresën e mesme, e cila drejton konsumin dhe duke nxitur akoma më shumë largimin e profesionistëve nga vendi.
    Paketa Fiskale 2024 e sektit Rama do të ketë vetëm efekte negative për ekonominë, sepse rrit në vazhdimësi barrën fiskale për biznesin dhe konsumatorët, madje duke e çuar barrën fiskale për profesionet e lira, nga zero që është sot, deri në 23% pas 1 janarit 2024.
11. Projektbuxheti përforcon mungesën totale të një politike të drejtë fiskale, të përqëndruar mbi detyrimet e kapitalit, dhe jo të punës, sikurse e ka deformuar dhe denatyruar sistemin tonë fiskal sekti Rama, duke mos taksuar si duhet bizneset e mëdha me pozita mbizotëruese në tregje dhe oligarkët. Këta të fundit, me politika, ligje të qepura posaçërisht për ta, përjashtime nga taksat dhe përfitime nga tenderat publike, janë kategoria që gëzon përftimet më të larta dhe absolute nga ky sekt i sotëm në pushtet.
12. Gjatë vitit 2024, qeveria do të vijojë avazin e vjeter të sektit Rama, duke marrë borxh për të shlyer borxhet e mëparshme, duke dale në treg për eurobondin e shtatë, i cili do të jetë të paktën 48.5 miliardë lekë ose 470 milionë euro.
    Projektbuxheti 2024 nuk merr fare në konsideratë elementët e borxhit të fshehur, si detyrimet e prapambetura, vendimet e arbitrazhit ndërkombëtar dhe vendimet për Shqipërinë të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut.
    Vetëm detyrimet e arbitrazhit ndërkombëtar, sipas Raportit të Zbatimit të Buxhetit për vitin 2022, paraqiten në vlerën 174 milionë euro. Buxheti 2024 nuk jep asnje garanci që, në këtë nivel shpenzimesh dhe risqesh të larta fiskale, do të ofrojë qëndrueshmëri në ruajtjen e nivelit të borxhit publik, për të mos diskutuar më tej për ulje të tij, premtim ky i pambajtur nga sekti Rama që nga viti 2013, për ta zbritur nën nivelin 60 perqind të PBB-së.
    Kosto mesatare e pritshme e borxhit publik(pagesa e interesave) për vitin 2024 vlerësohet në rritje në rreth 4.2% e PBB-së, nga 3.65% që parashikohet të jetë në fund të këtij viti. Vetëm për buxhetin e vitit 2024, qeveria ka parashikuar 60.9 miliardë lekë shpenzime për interesa të borxhit të brendshëm dhe të jashtëm, ose 591 milione euro. Praktikisht, i bie që çdo qytetar i këtij vendi të paguajë mbi 200 euro në vitin 2024, vetëm për interesat e borxhit publik të Shqipërisë!
    Borxhi ynë Publik ndodhet në kushtet më të pavaforshme dhe ky është një alarm që duhet të shqetësojë çdo shqiptar!
    Totali i kostos së shërbimit të borxhit në vitin 2024 do të arrijë një nivel shumë të lartë, në 118.2 miliardë lekë, ose rreth 1,1 miliardë euro. Nga këto, vetëm për të mbuluar koston e interesave të borxhit, shpenzimet do të rriten me 9%, pra nga 60.9 miliarde lekë (afërsisht 590 milionë euro) në vitin 2023, në 66.2 miliard lekë, ose afro 650 milionë euro, në vitin 2024.
    Është kritike efiçienca shumë e ulët e borxhit publik, ku sekti Rama praktikisht merr borxh për të larë borxhe dhe jo borxh për të prodhuar zhvillim. Ndërkohë, kosto e borxhit publik për periudhën 2014-2024 është rritur në mënyrë eksponenciale, në krahasim me periudhën 2003-2013. Kosto e periudhës 2014-2024 është 910 miliardë lekë, ose rreth 8 miliardë euro, në një kohë kur në periudhën 2003-2013, kosto e borxhit publik ka qenë pothuajse gjysma, 462 miliardë lekë ose rreth 4 miliardë euro.
13. Projektbuxheti 2024 nuk thotë asgjë për betejën e vazhdueshme dhe luftën për uljen e informalitetit në ekonominë dhe shoqërinë tonë. Ky informalitet vlerësohet në mbi 33%, nga raportet e institucioneve nderkombetare. Raportet e FMN-së, Bankës Botërore dhe Komisionit Evropian e vlerësojnë sektorin informal në Shqipëri nga 30 deri në 35% të PBB-së, ndërsa Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO), vlerëson se 56.7 % e totalit të të punësuarve janë informalë.
    Buxheti 2024, pavarësisht nga shifrat absolute gjoja në rritje, në të vërtetë, në raport me prodhimin kombëtar, paraqet të ardhurat publike në ulje! Ato ulen nga 28.1% e PBB-së në vitin 2023, në 27.7% të PBB-së në vitin 2024.
    Pavarsisht përpjekjeve të qeverisë për të konsideruar të sukseseshme reformën fiskale, plani i të ardhurave i Buxhetit 2024, tregon pamundësinë e rritjes së kapacitetit të mbledhjes së tyre, për shkak të informalitetit të përhapur gjerësisht, të diferencimit të taksimit dhe të evazionit të lartë.
    Planifikimi i rritjes së të ardhurave tatimore do të duhej të ishte bërë, i bazuar në mirëadministrimin e taksave dhe taksave, në minimizimin e shpenzimeve të taksave dhe në uljen e evazionit dhe të informalitetit në ekonomi.
    Planifikimi i të ardhurave duhej të shoqërohej me një plan masash për të rritur të ardhurat, si rezultat i (i) uljes së informalitetit në ekonomi), (ii) uljes së informalitetit në kontributet e sigurimeve shoqërore dhe (iii) uljes së evazionit fiskal.
    Shqipëria ka performancën më të ulët të mbledhjes të të ardhurave publike, krahasuar me vendet e rajonit. Shqipëria mbledh vetëm 28.1% të PBB-së, ndërsa mesatarja e rajonit është 38.1% e PBB-së dhe mesatarja e vendeve të Bashkimit Evropian është 44 përqind e PBB-së. Për vitin 2024, ekspertët e institucioneve ndërkombëtare parashikojnë se kjo performancë tepër e ulët të Shqipërisë në mbledhjen e të ardhurave do të përkeqësohet akoma dhe më shumë, përkundrejt mesatares së rajonit.
14. Projektbuxheti 2024 ul investimet kapitale në ekonomi, në një kohë që vendi ka shumë nevojë për to. Një rënie të konsiderueshme e tregon buxheti i Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë. Buxheti i vitit 2024 për këtë ministri është ulur nga 61.9 miliardë lekë (rreth 580 milionë euro) në vitin 2023, në 52.8 miliard lekë, ose rreth 500 milionë euro, në vitin 2024. Ose nga 2.7 % e PBB-
    së në vitin 2023, në 2.2% të PBB-së në vitin 2024. Në këtë mënyrë, zëri Investimet Publike, përfshirë Fondin e Rindërtimit, ulet me 76 milionë euro.
    Në nivel të investimeve publike kapitale, buxheti 2024 paraqet një risk të lartë, që nisja e projekteve të reja të pezullojë fondet për projektet në vijim, për mungesë fondesh, duke krijuar në këtë mënyrë detyrime të prapambetura.
15. Buxheti 2024 nuk jep asgjë më shumë se vetëm 1 përqind të PBB-së, aq sa është detyrimi minimal ligjor, në formën e transfertave për pushtetin vendor. Në fondet e buxhetit qendror për të 61 bashkitë për vitin 2024, parashikohet të shpenzohen rreth 71 miliardë lekë për rrugë, ujësjellës, menaxhim mbetjesh, etj, ku gati gjysma e këtyre shpenzimeve do të jenë nga Buxheti i Shtetit, në formën e transfertave të pakushtëzuara, në vlerën totale të 36.5 miliardë lekëve.
    Buxheti 2024 nuk ofron asnjë analizë, mbi bazën e së cilës të jetë parashikuar mbulimi i rritjes së shpenzimeve buxhetore, kur, nëse i referohemi të dhënave të vitit 2022 dhe të dhënave të deritanishme, buxheti i pushtetit vendor është përkeqësuar ndjeshëm, të ardhurat kanë pësuar rënie dhe shpenzimet janë rritur.
    Buxheti i qeverise nuk ka identifikuar sektorët më në nevojë dhe nuk ka aktualisht një qasje strategjike dhe transparencë mbi performancën e pushtetit vendor. Ai nuk paraqet asnjë studim mbi nevojat reale që kanë sot të gjitha bashkitë, sidomos bashkitë e vogla, kryesisht ato rurale dhe me potenciale të ulëta të të ardhurave të tyre.
16. Projektbuxheti 2024 ul pagesat për ish-pronarët dhe do të japë për ish-të përndjekurit politikë vetëm 11 milionë euro, vlerë kjo qesharake, për detyrimin që mbarë shoqëria jonë ka ndaj ish-të përndjekurve politikë. Me këtë ritëm, do të duheshin 30 vjet që të arrijmë të ezaurojmë faturën e plotë financiare ndaj shtresës më të goditur dhe më të përvuajtur të shoqërisë sonë!
    Konkluzion i Pikës I: Projekt-Buxheti 2024 nuk i përgjigjet nevojave aktuale të qytetarëve shqiptarë, nuk krijon siguri, mirëqenie sociale dhe nuk mbështet fokusin e gjoja boshtin zhvillimor, mbi të cilin po paraqitet dhe trumbetohet nëpër takime në rrethe nga Rama dhe pasuesit e tij.
    II. Projektbuxhet PPP-sh dhe inceneratorësh!
    Të gjithë sektorët që janë sektorët më të rëndësishëm për nivelin ekonomiko-social të vendit, buxheti 2024 parashikohet në ulje. Pra, e vërteta është se sekti Rama nuk shton fondet për arsimin, për të mbështetur bujqësinë shqiptare, apo për të rritur investimet në infrastrukturë, por financon me paratë e taksapaguesve koncesionet korruptive, thellon borxhin publik dhe shton punësimin e patronazhistëve, duke fryrë administratën shtetërore.
    Rama vërtet është i fiksuar pas inceneratorëve! Nuk kuptohet arsyeja përse në buxhetin për vitin 2024, janë parashikuar 1.2 miliardë lekë pagesa për inceneratorin e Tiranës, një incenerator ky i
    sekuestruar tashmë nga SPAK, përveç lidhjeve të pazgjidhshme të sektit Rama me elementët e inkriminuar dhe në ndjekje nga drejtësia.
    Shpenzimet për financimin e koncesioneve PPP me mbështetje financiare nga buxheti i shtetit nga viti 2018-2024 kanë qenë 800 milionë euro dhe edhe për vitin 2024 do të vazhdojnë në rritje. Shpenzimet për koncesionet/PPP me financim buxhetor rriten me 9.2%, nga 13.08 miliard lekë në vitin 2023 (rreth 124 milionë euro), në 14.29 miliard lekë (rreth 136 milionë euro) në vitin 2024.
    Cilat janë arsyet e kësaj rritjeje, në një kohë kur ky shtim përbën një risk të lartë fiskal për buxhetin dhe një borxh të fshehur për vitet në vijim? A ka lidhje kjo rritje me mungesën e publikimit të “Raportit të Performancës së Kontratave të Koncesionit dhe të Partneritetit Publik-Privat për vitin 2022”, raport që duhet të ishte publikuar me Raportin e konsoliduar të Zbatimit të Buxhetit për vitin 2022?
    Ministria e Financave dhe Ekonomisë dhe në tërësi i gjithë sekti Rama, mbajnë përgjegjësi për këtë mungesë transparence dhe për mospërmbushjen e detyrimeve të ligjit nr. 125/2013 “Për koncesionet dhe partneritetin publik privat”, i ndryshuar.
    xxx
    Sekti Rama në qeverisje nuk i jep përgjigje asnjë prej çështjeve dhe pyetjeve të përmbajtura në pikat më sipër, që mund të ndihmonin të formatohej një buxhet social, për qytetarin dhe sfidat e zhvillimit të vendit për vitet që vijnë. Ky sekt shikon thjesht dhe vetëm t’u shërbejë oligarkëve, të korruptuarve të vet dhe të grabisë qytetarët, duke i zhytur ata akoma më shumë në mjerim, dëshpërim dhe mungesë perspektive.

Dje, Komisioni Evropian publikoi Progres Raportin e tij për Shqipërinë, për vitin 2023. Progres Raporti kritikon ashpër kryeministrin, për qëndrimin e tij ndaj kërkesave të opozitës, për të marrë pjesë në interpelancat e thirrura prej saj. Në faqen 9, Raporti cilëson se “Mosmarrëveshjet mes mazhorancës dhe opozitës, veçanërisht për refuzimin e kryeministrit për të marrë pjesë në shumicën e interpelancave të kërkuara nga opozita, shkaktuan një ndërprerje të përkohshme në funksionimin normal të Kuvendit. Sekretariati i Etikës vendosi disa masa disiplinore, duke rezultuar në përjashtimin e paprecedentë të 23 deputetëve të opozitës brenda një muaji”. (Faqe 9 e Progres Raportit, paragrafi i katërt) https://neighbourhood enlargement.ec.europa.eu/system/files/2023-11/SWD_2023_690%20Albania%20report.pdf. Bashkimi Evropian e thellon më shumë kritikën dhe analizën e tij në Kapitullin “Themelet e procesit të integrimit”, Pika 2.1 “Funksionimi i institucioneve demokratike dhe reforma e administratës publike”. Në faqën 9, paragrafi i fundit, Progres Raporti cilëson se “Gjatë periudhës raportuese, opozita kërkoi ngritjen e dy komisioneve hetimore, por mazhoranca i hodhi poshtë të dyja kërkesat, pavarësisht se e drejta e opozitës për të inicuar komisione të tilla garantohet me Kushtetutë. Argumenti i mazhorancës në të dyja rastet ishte se është në shqyrtim një rishikim i ligjit për komisionet hetimore. Ligji aktual, megjithatë, mbetet në fuqi”. Në këtë cilësim të Komisionit Evropian, qëndron i gjithë morali dhe kuintesenca e aksionit të sotëm opozitar në Kuvend. Sekti Rama në qeverisje, duke manipuluar dhe praktikisht patronizuar drejtuesit e Kuvendit, ka minuar tërësisht dhe gati zëruar rolin dhe kontributin e opozitës, përmes mjetit të saj parlamentar më të fuqishëm për të mbajtur qeverisjen të përgjegjshme, që është komisioni hetimor i Kuvendit. Progres Raporti i Bashkimit Evropian përmend dy komisione parlamentarë të kërkuara nga Partia Demokratike, por në fakt janë tetë të tillë. Opozita është në të drejtën e saj legjitime të kërkojë dhe ndryshimin e përbërjes së Komisionit për Reformën Zgjedhore, pasi deputetët e Rithemelimit dhe grupi parlamentar i drejtuar nga kryetari Gazmend Bardhi, përbëjnë shumicën dërrmuese të deputetëve të opozitës. Po në Progres Raport, në fragmentin e katërt të faqes 9 të Raportit, Bashkimi Evropian jep edhe zgjidhjen reale të ngërçit të sotëm parlamentar në Shqipëri, duke rekomanduar që “Nevojiten standarde më të larta etike në punimet e Kuvendit, për të nxitur një dialog politik më konstruktiv midis opozitës dhe mazhorancës”. Opozita e drejtuar nga deputetët e Rithemelimit ka qenë gjithnjë për gjuhën e dialogut politik konstruktiv. Është shumica parlamentare dhe drejtuesit e Kuvendit, të komplekësuar nga Rama, që kanë injoruar dhe refuzuar në vijimësi kërkesat e opozitës për ngritjen e komisioneve hetimore, të bazuara në Kushtetutë. Nëse kjo shumicë zgjedh të zbatojë rekomandimin e Bashkimit Evropian dhe të pranojë ngritjen e komisioneve parlamentare, opozita rikthehet menjëherë në rolin e saj të natyrshëm dhe të domosdoshëm në një demokraci, si kontrolluese dhe llogarikërkuese e qeverisjes, përmes aksionit parlamentar. Nëse shumica në Kuvend zgjedh statukuonë dhe të vijojë t’i bindet verbërisht sektit Rama, ajo nuk bën gjë tjetër, veçse i jep të ashtuquajturit “Lider Global” një fron si mbreti i pashpallur i Shqipërisë, duke i shërbyer verbërisht dhe duke u barrikaduar ne vazhdën e veprimeve të shëmtuara policore të ditëve të fundit, për t’u mohuar deputetëve të opozitës edhe të drejtën që të hyjnë fizikisht në mjediset e Kuvendit. Kjo vazhdë po formaton dhe vulos nga ora në orë në Shqipëri, republikën kryeministrore të Ramës së Parë.

Botuar në Gazeta më 9 Nëntor 2023

Edi Rama, kryetari i sektit në qeverisje në Shqipëri, në vizitën e tij në Romë nënshkroi me Kryeministrjen e Italisë Giorgia Meloni, marrëveshjen për krijimin në Shqipëri, përkatësisht në Shëngjin dhe në Gjadër, të dy qendrave pritjeje të refugjatëve që kapen në Itali dhe janë në pritje të miratimit ose jo të statusit si azilant.
Marrëveshja ka ngritur një frymë kundërshtimi, shqetësimi dhe pakënaqësie në Evropë dhe në të gjithë botën. Po përse?
Së pari, kjo marrëveshje është në kundërshtim flagrant me frymën dhe rregullat e Direktivës Nr. 2013/32/BE të Parlamentit dhe Këshillit Evropian të datës 26 qershor 2013 “Mbi procedurat e përbashkëta për dhënien ose refuzimin e statusit të refugjatit” (https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2013/32/oj).
Kjo Direktivë flet qartë. Vendi anëtar i Bashkimit Evropian, i cili pret në tokën e tij një të ardhur në mënyrë klandestine nga një vend jo-anëtar i Bashkimit Evropian, i kryen procedurat e dhënies ose refuzimit të statusit të azilantit brenda territorit të vet.
Pikërisht në frymën e kësaj Direktive, Zëdhënësja e Komisionit Evropian, Anitta Hipper, u tha gazetarëve në Bruksel se “Nëse keni një anije brenda territorit, atëherë keni rekomandimin e procedurës së azilit te Direktives se Parlamentit Evropian, i cili zbatohet”.
Kjo nënkupton se kushdo që kapet në ujërat që i përkasin një vendi anëtar të BE-së, gëzon të drejtën të kërkojë azil atje, dhe jo të transferohet në një vend të tretë.
Sipas gazetës amerikane “Kohët e Los Anxhelosit” (https://www.latimes.com/world-nation/story/2023-11-07/migration-experts-say-italys-deal-to-have-albania-house-asylum-seekers-follows-worrying-trend), Komisioni Evropian, i cili mbikëqyr zbatimin e ligjeve të Bashkimit Evropian, sugjeroi se marrëveshja mund të rezultojë problematike, nëse Italia dërgon emigrantët e gjetur në ujërat territoriale të BE-së, në një vend jo anëtar të BE-së.
Së dyti, Drejtoresha e Asociuar e Institutit të Politikave të Migracionit në Evropë, Camille Le Coz, cilësoi se “Marrëveshja Meloni-Rama është pjesë e një tendence më të gjerë drejt eksternalizimit të politikës ndaj emigrantëve”. Ajo vuri në dukje se Danimarka dhe Britania e Madhe, vende të cilat u përpoqën të zhvendosnin azilkërkuesit ne territoret e tyre në Ruandë, përpara se të ndërhynte një gjykatë apeli, deri më tani nuk kanë arritur të zbatojnë masa të ngjashme. “Eshtë një politikë që e shoh paksa teatrale, por që në praktikë nuk e shoh se si do të zbatohet”, theksoi Le Coz.
Ligjvënësit danezë dy vjet më parë, votuan në favor të krijimit të një qendre të pritjes së refugjatëve në Ruanda në Afrikë. Por ideja u kritikua si minuese e bashkëpunimit ndërkombëtar dhe që atëherë është lënë në pritje. Britania e Madhe bëri një marrëveshje të ngjashme me Ruandën, e cila është në shqyrtim nga Gjykata e Lartë e Mbretërisë së Bashkuar.
Së treti, ekspertët ndërkombëtarë të emigracionit shohin shumë çështje problematike ligjore dhe juridiksionale me propozimin e Italisë dhe marrëveshjen e nënshkruar në Romë. Për shembull, emigrantët e shpëtuar në det nga një anije italiane, gjenden teknikisht në territorin italian. Nëse ata njerëz zbarkojnë më pas në Shqipëri, ky akt bie ndesh me të drejtën ndërkombëtare, por edhe me të drejtën europiane.
Marrëveshja, siç është përshkruar deri më tani, nuk trajton gjithashtu se si Shqipëria do të arrije të dërgoje emigrantët në vendet e tyre të origjinës, pas refuzimit të dhënies së statusit të refugjatit, kur ndërkohë vetë Italia e ka shumë të vështirë ta bëjë këtë.
Së katërti, në një deklaratë të ashpër në CNN, Komiteti Ndërkombëtar i Shpëtimit(IRC) u shpreh se marrëveshja “i jep një goditje të mëtejshme parimit të solidaritetit të BE-së”. Ekspertë të njohur të jurisdiksionit ndërkombëtar dhe migracionit shprehen se marrëveshja Meloni-Rama i bën jehonë marrëveshjes së diskutueshme të Mbretërisë së Bashkuar për të dërguar mijëra azilkërkues në Ruanda, e cila ka qenë e zhytur në sfida ligjore që nga fillimi i saj. Sipas tyre, një pikepyetje e madhe lind mbi zbatimin e juridiksionit italian në Shqipëri, pasi mbetet e paqartë se si njerëzit mund të kenë akses në azil dhe të ushtrojnë të drejtat e tyre themelore, në një territor jashtë BE-së.
xxx
Për shumë ekspertë të ligjit ndërkombëtar dhe të Acquis Communautaire, marrëveshja Rama-Meloni përfaqëson një pakt monstruoz, i cili i shkel të gjitha ligjet ndërkombëtare për emigracionin, si dhe ligjet dhe direktivat e Bashkimit Evropian. Ajo sfidon strukturat ligjore ekzistente dhe shpërfill kriteret me të cilat do të bëhet përzgjedhja e refugjatëve në anije. Nuk i përgjigjet pyetjes themelore se cila strukture do të sigurojë respektimin e të drejtave themelore të njeriut për refugjatët që do të trajtohen në anijet ushtarake italiane dhe që do t’i sjellin në Shqipëri? Marrëveshja nuk zgjidh se cili autoritet do të bëhet gjykatësi, në çdo rast, se si do të ndahen dhe trajtohen refugjatët nga vende të ndryshme.
Rama, i ashtuquajturi “Lider Global”, u shpreh në Romë se “Unë dhe Shqipëria po e nënshkruajmë këtë marrëveshje”. Jo more zotëri kryetar sekti! Ti nuk je Shqipëria!
Kjo marrëveshje për klandestinët është vetë klandestine këtu në Shqipëri! Ajo nuk është diskutuar as në Kuvend, as edhe madje në qeveri. Nuk është marrë opinioni i Komisionit Parlamentare të Sigurisë. Nuk është pyetur Këshilli i Sigurimit Kombëtar, i drejtuar nga Presidenti i Shqipërisë. Prandaj dhe kjo marrëveshje për qytetarët shqiptare është realisht një nulitet!

Botuar në Gazeta Sot më 8 Nëntor 2023

Projektbuxheti për vitin 2024, me paketën e tij fiskale, të miratuar dje në mënyrën më të paligjshme, të parregullt dhe anormale, me votim online, nga shumica parlamentare në Komisioni e Kuvendit për Financat dhe Ekonominë, injoron ekonominë reale të taksapaguesve shqiptarë dhe minon aktivitetin e sipërmarrësve dhe profesionistëve të lirë të vendit.
I. Për arsimin dhe shëndetësinë premton 5 përqind të Prodhimit Kombëtar dhe nuk jep as gjysmën!
Ky projektbuxhet dëmton ecurinë e arsimit publik dhe shëndetësisë publike të shqiptarëve. Me papërgjegjshmërinë maksimale, duke harruar premtimet-mashtrime të Rilindjes për fonde në nivelin 5 përqind të Prodhimit Kombëtar në vit për arsimin dhe shëndetësinë për këtë mandat, akordon vetëm 2.3 përqind të PBB-së për arsimin(ose dy herë më pak se premtimi) dhe vetëm 2.8 përqind të PBB-së për shëndetësinë(ose 1.6 herë më pak se premtimi).
II. Braktis bujqësinë!
Projektbuxheti për vitin 2024 e subvencionon bujqësinë me fonde krejtësisht të pamjaftueshme, me vetëm 31.7 milionë euro për të gjithë vitin!
Edhe sikur dy herë më shumë të ishin këto fonde, sërisht do të renditeshim të fundit në rajon, përsa i përket subvencioneve në këtë sektor shumë të rëndësishëm dhe vital për ekonominë tonë.
Sekti Rama i jep fondet me pikatore për fermerët shqiptarë, në një kohë kur pikërisht makutëria dhe babëzia e qeverisë së tij ka shkaktuar pezullimin e fondeve të Komisionit Evropian të Programeve IPARD II dhe IPARD III, për shkak të një hetimi për abuzime me fondet IPARD II, të ndërmarrë nga OLAF, struktura investiguese e Bashkimit Evropian, lidhur me fondet nga paratë e takspaguesve evropianë, të dhëna Shqipërisë. Ky hetim për abuzime dhe korrupsion me fondet e BE-së, jo vetëm është turp i madh për vendin tonë, por e dëmton jashtëzakonisht fort edhe bujqësinë shqiptare, pse janë pezulluar fonde në nivele dhjetëra milionë euro, që do të jepeshin për ndihmën ndaj fermerëve shqiptarë, në një kohë shumë të vështirë për prodhimin dhe eksportet bujqësore.III. Rëndon biznesin e vogël dhe profesionistët e lirë
Paketa fiskale 2024 rëndon sipërmarrësit, biznesin e vogël shqiptar dhe qytetarët, me rreth 65 milionë euro. Janë 17.3 milionë euro më shumë rritje e akcizës, duke shtrenjtuar nga 1 janari 2024, akoma dhe më shumë çmimin fundor të litrit të karburanteve, të kafesë, duhanit dhe birrës. Janë 28 milionë euro tatim mbi të ardhurat, që do t’u vilen gjatë vitit të ardhshëm mbi 17 mijë profesionistëve të lirë, duke dëmtuar dhe gati paralizuar shtresën e mesme të shoqërisë sonë, atë që dikton konsumin, duke detyruar trurin dhe inteligjencën e vendit të shohë vetëm nga emigrimi akoma dhe më shumë.
Sekti Rama në qeverisje ka parashikuar që vitin e ardhshëm të marrë 2 miliardë lekë ose 18.7 milionë euro të ardhura nga ligjit i ri për lojrat e fatit, ndërkohë që vetëm katër vitë më parë, i ashtuquajturi “Lider Rajonal” e quante bixhozin haram dhe betohej e përbetohej, se i kishte zhdukur një herë e përgjithmonë lojrat e fatit, këtë plagë shoqërore që godiste sidomos të rinjtë.
IV. Tallet me afro 700 mijë pensionistë!
Ndërsa rëndon me paketën e vet fiskale shtresat më aktive të popullsisë, sipërmarrësit, biznesin e vogël dhe profesionistët e lirë, sekti Rama tallet me të 690 mijë pensionistët e vendit.
Qeveria nuk parashikon rritje reale pensionesh. Vetëm respektohet detyrimi ligjor për indeksimin e pensioneve, të cilin, për tetë vite rrjesht, 2013-2020, nuk e kishte përfillur. Dhe tani jep vetëm 38 milionë euro për indeksimin e pensioneve. Turp e faqe të zezë!
Në rast se qeveria do të ndërmerrte rritjen e pensioneve që nga data 1 janar 2014, me këtë fond që është planifikuar, pensionet do të rriteshin me rreth 2.4 përqind, më pak edhe se sa inflacioni 3 përqind që vetë ky projektbuxhet ka parashikuar!
Mirëpo, sikurse ka ndodhur edhe gjatë këtij viti, indeksimin e pensioneve sekti Rama nuk e ndërmerr gjatë muajve të parë të vitit, por gjatë tremujorit të fundit të tij. Pra, le të “piqen” mirë shtresa më e pambrojtur e shoqërisë sonë, pensionistët, nga zjarri i çmimeve të ushqimeve që parashikohen akoma dhe më të larta për vitin e ardhshëm, pse për nëndë muajt e parë nuk ka indeksim pensionesh!
V. Tallet me ish-të përndjekurit politikë dhe shtresat në nevojë
Qeveria Rama vijon të tallet edhe me dëmshpërblimin financiar për ish-të përndjekurit politikë, i cili vijon të jepet me fonde në vlera qesharake.
Për vitin 2024 do të jepen për ta vetëm 11 milionë euro, vlerë kjo shumë e ngjashme me financimin e vitit aktual 2023. Për kujtesë: në buxhetin e vitit 2013, qeveria e Prof. Dr. Sali Berishës dha 3 miliardë lekë për ish-të përndjekurit politikë, ose 28 milionë euro me këmbimin e sotëm, pra 2.5 herë më shumë. Me këto ritme, sektit Rama do t’i duhen 3 dekada për të ezauruar faturën financiare ndaj shtresës më të goditur dhe më të përvuajtur të shoqërisë sonë.
Ky sekt në qeverisje nuk parashikon të ndërmarrë asnjë paketë sociale vitin e ardhshëm, për t’ju ardhur në ndihmë qytetarëve në nevojë. Janë 64 mijë familje ose mbi 250 mijë qytetarë, si dhe 161 mijë përfitues të skemës së aftësisë së kufizuar, që nuk do të marrin një qindarkë më shumë nga sa marrin sot nga buxheti i Shtetit, edhe pse çmimet e ushqimeve u rritën në nëndëmujorin janar-shtator 2023 me 8.4 përqind!
VI. Shkel premtimin për zero lek Beketit dhe për portin e ri në Porto Romano
“Lideri Rajonal” premtoi zero lek për rastin Beketi dhe gjyqin ndërkombëtar të fituar prej tij dhe të humbur nga sekti në qeverisje. Në të vërtetë, thjesht mashtroi, pse projektbuxheti 2024 ka parashikuar të paktën 195 milionë euro, të cilat duhet të paguhen nga taksat tona, për zbatimin e vendimeve të gjykatave ndërkombëtare. Dhe në rradhë të parë, për të 110 milionë eurot e gjobës Beketi ndaj papërgjegjshmërisë dhe paudhësisë Rama.
Rama premtoi ngritjen e portit të ri tregtar në Porto Romano, pa goditur buxhetin e Shtetit. Gënjeu pa pikë turpi! Porti i ri tregtar në Porto Romano, në të cilin do të transferohen shërbimet e portit aktual të Durrësit, do të financohet me fonde buxhetore. Sipas tabelave që shoqërojnë projektbuxhetin e vitit 2024, ndërtimi i portit të ri në Porto Romano do të kushtojë 43 miliardë lekë, ose 410 milionë euro dhe financimi do të sigurohet nga buxheti i shtetit.
Për vitin 2024 do të jepen nga Buxheti 8,6 miliardë lekë, ose 82 milionë euro. Në vitin 2025 janë planifikuar edhe 13 miliardë lekë të tjerë dhe po 13 miliardë lekë edhe në vitin 2026, kohë kur pritet të përfundojë porti i ri.
VII. Ngop me para taksapaguesish oligarkët e PPP-ve
Lista e premtimeve të pambajtura dhe të kthyera në gënjeshtra e mashtrime për qytëtarët, është e gjatë. Por në ka gjë që qëndrimi i sektit Rama, përsa i perket financimit nga Buxheti i Shtetit, nuk ndryshon, është kontributi për PPP-të!
Rama nuk heq kurrë dorë nga “gostitja” e oligarkëve të vet me para taksapaguesish shqiptarë. Nuk ka rëndësi nëse janë hapur apo jo procese gjyqësore për koncesionet PPP të sterilizimit apo inceneratorëve. Buxheti i Shtetit vijon pagesat e majme për to.
Vetëm inceneratori i Tiranës, në proces hetimi nga SPAK, merr 12 milionë euro në vitin 2024, ose 20 përqind më shumë nga sa po merr këtë vit! Për vitin e ardhshëm 2024, qeveria parashikon të financojë nga paratë e taksapaguesve një fond prej pothuajse 134 milionë euro për 10 kontratat PPP. Këto 10 kontrata PPP do të marrin tre herë më shumë fonde nga sa sekti Rama u jep të 64 mijë familjeve në ndihmë ekonomike.
xxx
Si përfundim, ky projektbuxhet 2024 i sektit Rama dhe paketa e tij fiskale nuk sheh fare nga ekonomia reale dhe problemet e saj akute, nga biznesi i vogël dhe profesionistët e lirë, nga pensionistët, shtresat në nevojë, ish të përndjekurit, rinia dhe të përpiqet të kufizojë sa të mundë dukurinë vrastare te emigracionit masiv.
Jo! Ai sheh dhe kënaq vetëm oligarkët e Ramës. Nuk është fare për qytetarin, por është vetëm për të panginjurit puthadsoras, që i sillen rrotull Ramës dhe për vetë “Liderin Rajonal”

Botuar në Gazeta Sot më 07.11.2023

Opozita e përgjegjshme nuk ka asnjë rrugë që të përballet me sektin Rama në pushtet, të keqen kryesore të vendit, përveç bllokimit të veprimtarisë normale të Parlamentit, deri në plotësimin e kërkesave të saj kushtetuese dhe legjitime, për ngritjen e komisioneve hetimore të Kuvendit. Ajo nuk ka sot asnjë mjet tjetër paqësor përveç bllokimit, pasi Kuvendi ka humbur funksionin e tij themelor në një republikë parlamentare, hartimin dhe miratimin e ligjeve dhe marrëveshjeve të shtetit tonë, si dhe kontrollin e qeverisë, duke nxitur transparencën dhe llogaridhënien e saj. Në dhjetë vitet e fundit të regjimit të sektit Rama në pushtet, mazhoranca ka miratuar vetëm një komision parlamentar, nga ngritja e tetë komisioneve të propozuara nga opozita. Kryeministri i sotëm i mohon opozitës të drejtën kushtetuese për ngritjen e komisioneve hetimore dhe bashkëpunimin për reformën zgjedhore, tejet të domosdoshëm për zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme të vitit 2025. Rama kërkon të zerojë misionin dhe rolin kryesor të Parlamentit të Shqipërisë, përmes kompleksimit të opozitës , përçarjes së saj dhe nënshtrimit të drejtuesve të Kuvendit. Duke përdorur dhunën e kartonit jeshil, ai synon të shmangë hetimin opozitar dhe dhënien e llogarisë në komisionet e Kuvendit dhe përpara qytetarëve. Kuvendi i Shqipërisë është vënë sot përballë dilemës ekzistenciale të tij: të jetë një tempull i demokracisë, ligjvënies dhe kontrollit të Ekzekutivit, i vlerësuar prej shqiptarëve, apo të kthehet në një noter të rëndomtë të qeverisë, i neveritur prej tyre. Parlamenti dhe parlamentarizmi shqiptar kanë sot vetëm një armik: Edi Ramën dhe sektin e tij, pasi sekti në qeverisje e ka kthyer Parlamentin në një institucion të dorës së dytë dhe shtojcë të qeverisë. I interesuari i vetëm për denigrimin, degradimin dhe shpërfytyrimin e Kuvendit është Rama dhe sekti i tij, një pjesë e vogël e politikanëve, pak deputetë dhe ministra, drejtues agjencish e kompanish sha, si dhe oligarkë. Vetëm duke e devijuar plotësisht Parlamentin nga shinat e misionit të tij, kjo arradhe abuzuesish me pronën publike dhe paratë e taksapaguesve shqiptarë, mund t’i shpëtojë llogaridhënies. Të vjen keq për drejtuesit e sotëm të Parlamentit, që po e lënë institucionin që dikur ishte tempull i demokracisë shqiptare, të shvlerësuar dhe të denigruar në nivelin më të ulët të historisë së tij pluraliste 33 vjeçare, si dhe veten të keqpërdoren dhe keqtrajtohen nga i ashtuquajturi “Lider Global”. Në lidhje me sjelljen e paprecedent të mazhorancës dhe drejtuesve të Kuvendit më 2 nëntor, ka reaguar fuqishëm Instituti i Studimeve Politike(ISP), i drejtuar nga politologu dhe publicisti Afrim Krasniqi. Ky institut është një think tank i rëndësishëm për shoqërinë tone. Ai mbikëqyr nga afër punën e Kuvendit dhe përgjatë viteve të fundit, ka kontribuar me shumë studime dhe vrojtime profesionale, për rritjen e cilësisë së jetës parlamentare dhe performancës së Kuvendit. Sipas ISP-së, vetëm për seancën e 2 nëntorit, drejtuesit e Kuvendit kaluan 22 akte për 30 minuta, me shkelje flagrante të Rregullores së Kuvendit dhe të Vendimit Nr. 61/2018 të Kodit të Sjelljes së Kuvendit, si shkelja e Nenit 44, pika 2 “Fillimi i seancës plenare”, Nenit 44, pika 3 “Njoftime në seancën plenare”, Nenit 46, pika 1 “Lista e diskutimeve”, Nenit 46, pika 2 “Hapja e diskutimeve”, Nenit 46, pika 3 “ Marrja e fjalës në seancë”, Nenit 46, pika 6 “Diskutimet sipas grupeve”, Nenit 48, pika 1, Koha e diskutimeve, Nenit 49, pika 1 “Çështje të procedurës”, Nenit 52, pika 1 “Ndërprerja e seancës plenare” e me radhë me dhjetra shkelje te tjera. Të gjitha këto shkelje të lejuara dhe kryera nga drejtuesit e Kuvendit, dëshmojnë nënshtrimin e tyre të plotë ndaj tentativës së Ramës për zerim dhe asgjësim të misionit, rolit dhe rëndësisë së Parlamentit dhe parlamentarizmit në Shqipëri. I ashtuquajturi “Lider Rajonal” synon të nënshtrojë opozitën dhe ta kthejë vendin në një republikë kryeministrore, por nuk do t’ia arrijë kurrë! Opozita është në të drejtën e saj të ligjshme dhe duhet të provojë fort me të gjitha mjetet paqësore, që të pengojë shndërrimin e Kuvendit në një paradhomë, noter dhe shtojcë të qeverisë së sektit Rama.

Botuar në Gazeta Sot më 4 Nëntor 2023

Duke parë i tmerruar ngritjen në këmbë të opozitës dhe nisjen e bashkimit të saj, Rama po e (keq)përdor sot shumicën socialiste të Kuvendit, jo vetëm si noter të rëndomtë të ligjeve të tij të kapura, të denoncuara botërisht nga Departamenti Amerikan i Shtetit dhe Transparency International, por si mburojë dhe armë, për të asgjësuar opozitarizmin në Shqipëri, duke mos i mundësuar opozitës reale ngritjen e komisioneve parlamentare.
I. Sekti Rama kërkon asgjësimin e opozitës reale të vendit
Tentativat e sektit Rama në qeverisje, për të anihiluar opozitën e vendit kanë kulmuar në javën e fundit, ndërkohë që opozita, kësaj rradhe në bashkim e sipër, ka kërkuar me këmbëngulje në Kuvend ngritjen e komisioneve hetimore parlamentare, si një e drejtë legjitime e kushtetuese, në themel të demokracisë në vendin tonë.
Bashkimi gradual i opozitës, i cili po ndodh kohët e fundit, e ka tmerruar sektin Rama në qeverisje. Si kundërpërgjigje, Rama përgatiti dhe injektoi masat më ekstreme ndaj opozitës së bashkuar në Kuvend.
Katër ditë më parë, deputetët e opozitës përjashtohen në masë(26 deputetë të saj) nga punimet e Kuvendit, pse vijuan të kërkojnë me këmbëngulje ndryshimin e përbërjes nga opozita të Komisionit për Reformen Zgjedhore, një komision ky i ngritur që në shkurt 2022, i cili nuk ka bërë asgjë në tre mandate 6-mujore të tij.
Opozita ka kërkuar rigjenerimin e Komisionit për Reformen Zgjedhore, në mënyrë që puna e tij të çojë vërtet në dhënien fund të administratës zgjedhore politike, të administratës zgjedhore të përfaqësuesve të partive, për ta shndërruar administratën zgjedhore në një administrate të depolitizuar, që i shërben vetëm procesit dhe që respekton ligjin.
Sekti Rama në qeverisje, e ka snobuar në vijimësi këtë kërkesë të artikuluar me forcë jo vetëm nga opozita, por edhe nga raportet e fundit të misioneve të OSBE-ODHIR-it, duke e nënshtruar tërësisht Parlamentin dhe prodhuar pagojësinë dhe pafuqinë e plotë të deputetëve të shumicës parlamentare, për ta shtyrë përpara reformën zgjedhore.
Që nga janari i ketij viti, opozita vijoi të kërkojë me këmbëngulje ngritjen e një komisioni parlamentar, për hetimin e përfshirjes së kryeministrit Rama në aferën Charles McGonigal, një ish-zyrtar të lartë të FBI-së, i cili po hetohet në SHBA nën akuzën se ka marrë shuma të mëdha parash nga një oligark rus dhe nga një sipërmarrës shqiptar me banim në SHBA, si dhe ka përfituar udhëtime me shpenzime të mbuluara në Tiranë dhe vende të tjera në Ballkan. Korruptimi i një zyrtari amerikan të lartë të FBI-së, për të sajuar akuza dhe rrethana të rreme për kundërshtarët politikë, është jo vetëm krim, por dhe akti më i rëndë që ka ndodhur në këto 30 vite në marrëdhëniet Shqipëri-SHBA.
Asnjë kryeministër në vendet demokratike nuk përdor para të pista, për të korruptuar zyrtarë amerikanë, që këta t’i shërbejnë për të goditur kundërshtarët e tij politikë në vendin e tij. Si përgjigje, deputetët e opozitës morën përjashtimin nga punimet e Kuvendit, gjoja në emër të pengimit të punimeve normale të tij.
Deputetët e opozitës kërkuan ngritjen e një komisioni hetimor parlamentar, për hetimin e përdorimit të të dhënave personale të qytetarëve shqiptarë, pas skandalit të madh të patronazhistëve dhe shfrytëzimit të të dhënave sensitive dhe konfidenciale të të gjithë shqiptarëve(numri i tyre i kartës së identitetit, i telefonit celular, i llogarisë bankare, i targës
së makinës, etj.) për qëllimet zgjedhore të partisë në pushtet. Edhe kjo kërkesë u refuzua nga sekti Rama në pushtet dhe, si pergjigje, deputetët e opozitës morën përjashtimin nga Kuvendi.
Opozita duhet të kërkojë me këmbëngulje ngritjen e një komisioni hetimor parlamentar për procedurat e dhënies së investimeve strategjike, pas abuzimeve të panumurta dhe keqperdorimit masiv të evidentuar gjerësisht, të Ligjit famëkeq Nr. 55/2015, për Investimet Strategjike, duke ua marrë me forcë tokën në bregdet qytetarëve, zotërues të ligjshëm të titujve të pronësisë.
Deputetët e opozitës janë në të drejtën e tyre kushtetuese për t’i ngritur këto komisione, pasi ata që kërkojnë ngritjen e tyre dhe ndryshimin e përbërjes nga opozita të Komisionit parlamentar për Reformën Zgjedhore, janë më shumë se një e katërta e Kuvendit. Neni 77 i Kushtetutës, Pika 2 e tij, e thotë shprehimisht se “Kuvendi ka të drejtë dhe, me kërkesë të një së katërtës së të gjithë anëtarëve të tij, është i detyruar të caktojë komision hetimi për të shqyrtuar një çështje të veçantë”. Por Rama, ky i ashtuquajtur “Lider Global”, nuk e ka për asgjë të shkelë Kushtetutën e vendit dhe të bllokojë nismat parlamentare të opozitës, duke provuar, ose ta nënshtrojë, ose ta asgjësojë atë. Veç, kësaj rradhe, i ka hasur sharra në gozhdë!
II. Rama përdor fishekun e fundit: policinë!
Rama, duke e urryer gjenetikisht opozitën, nuk ndalet përpara asnjë mjeti, për të nënshtruar dhe stopuar aksionin opozitar. Pasi i ka provuar të gjitha, që të blejë, të trullosë, të paralizojë dhe të kompleksojë opozitën, parmbrëmë përdori fishekun e fundit, policinë.
Parmbrëmë, ndërsa Kryetari i Partisë Demokratike dhe i opozitës së vërtetë të vendit, Prof. Dr. Sali Berisha, ishte në një konferencë të jashtëzakonshme për shtyp në selinë e Partisë Demokratike, dy përfaqësues të Policisë së Shtetit hynë në ambientet e selisë së Partisë Demokratike, në prani të kamerave televizive. Ky pseudo-“spektakël policor” dhe demonstrim force, tregoi natyrën e shtetit policor të Ramës dhe i ka revoltuar të gjithë shqiptarët.
Si mund të shkojë Policia e Shtetit në selinë e partisë politike kryesore opozitare të vendit, për të zbatuar një masë për detyrim paraqitje të Kryetarit të Partisë Demokratike, e cila nuk është aspak ligjore, por atentat, sulm politik?!
Masa e cënimit të lirisë të një deputeti të Kuvendit të Shqipërisë, pa miratimin e Kuvendit të Shqipërisë, përbën shkelje flagrante të Kushtetutës dhe pikërisht të Nenit 73, Pika 2 e tij, që shprehimisht cilëson se “Deputeti nuk mund të arrestohet ose t’i hiqet liria në çfarëdo lloj forme apo ndaj tij të ushtrohet kontroll personal ose i banesës, pa autorizimin e Kuvendit”.
Policia e Shtetit nuk ishte as në anën e ligjit, as në frymën e ligjit, me inkursionin e parmbrëmshëm në selinë e Partisë Demokratike, por u shndërrua në një vegël qorre të sektit Rama në qeverisje.
Procedura ligjore nuk lejon as edhe një banese delikuenti të kontrollohet pas orës 20.00 të darkës deri në 7 të mëngjesit, e jo më të ketë prani policore në një seli partie politike!
Kjo lëvizje vjen, ndërsa Kryetari i Partisë Demokratike ka deklaruar dy ditë më parë, se deputetët e opozitës janë gati dhe do të hyjnë edhe në grevë urie në Kuvend, që të respektohen të drejtat e tyre legjitime dhe kushtetuese, për ngritjen e komisioneve parlamentare.
Perspektiva e opozitës në grevë urie në Kuvend, ka tmerruar dhe njëkohësisht tërbuar Ramën. I ashtuquajturi “Lider Global” parashikon humbje masive pikësh në sytë e ndërkombëtarëve
dhe ndërgjegjësim të tyre për mungesën flagrante të demokracisë funksionale dhe kapjen e plotë të shtetit në Shqipëri, nga oligarkët e sektit Rama në qeverisje, çfarë opozita reale e vendit me në krye Prof. Dr. Sali Berishën ka vite që e denoncon .
Rama nuk po di ç’të bëjë më dhe po përdor Policinë e Shtetit, si mjetin-fishek të fundit, për të trembur dhe stopuar opozitën. E ka të kotë!
Aksioni opozitar do të vijojë i fuqishëm dhe syhapës për të gjithë shqiptarët, lidhur me rregjimin policor që klika Rama në pushtet po tenton të instalojë. Deputetët e opozitës do të jenë të pranishëm në çdo seancë të Kuvendit, duke denoncuar bllokimin e një pjese thelbësore të punës së tij nga ana e sektit Rama: ngritjen dhe funksionimin e komisioneve hetimore parlamentare. Rama le të dërgojë policinë, kësaj rradhe në Kuvend, për të ndaluar deputetët e opozitës.
xxx
Nuk ka më kthim mbrapa, me një rregjim që vetëm kërkon të trullosë me propogandë virtuale e koreografi tubimesh shqiptarët, ndërkohë që i grabit dhe i detyron ata të largohen masivisht nga vendi.
Përballja me regjimin e Ramës, që do të mbysë dhe anihilojë opozitën e vërtetë të vendit,sot është rruga e çdo njeriu të lirë që lirisë i thotë liri, dhe demokracisë i thotë demokraci!

U bë shumë mirë që, si deputetë të Kuvendit, miratojmë një Rezolutë të përbashkët të Parlamentit të Shqipërisë, për të dënuar sulmin terrorist të 24 shtatorit mbi Kosovën dhe për të mbështetur totalisht Rezolutën e Parlamentit të Kosovës, edhe pse me dy javë vonesë. Edhe pse të vonuar, po tregojmë pjekurinë që kërkohet prej nesh, si deputetë të Kuvendit, dhe po kryejmë detyrën tonë për çështjen kombëtare, të cilën nuk duhet kurrë ta anashkalojmë. Në të kundërt, atë duhet ta përfshijmë me bindje të plotë dhe përkushtim në axhendat tona politike, duke ju bërë krah Kosovës, dhe jo duke e larguar me qëndrime paternaliste që nuk i shërbejnë çështjes kombëtare. Sot më shumë se në çdo ditë tjetër, ia vlen të reflektojmë dhe të kuptojmë në thellësi se çfarë ishte ky akt i pashembullt terrorizmi shtetëror kundër Kosovës.
Më 24 shtator donte të fliste Beogradi, dhe, pas altoparlantit Vuçiç, Kremlini
Kjo ngjarje ishte në vijim të veprimeve të mëparshme të Republikës së Serbisë, për mosnjohjen e Kosovës si Republikë të e pavarur dhe sovrane në të gjithë territorin e saj. Qytetarët e Kosovës i njohin më mirë se ne provokimet e ndodhura në tokën kosovare. Bllokimet e rrugëve, grupet e armatosura, sulmet e dhunshme, krijimin e mjedisit të frikës edhe ndaj popullsisë civile serbe. Është kjo popullsi që e di më mirë nga të gjithë, se ajo që ka ndodhur në muajt e fundit ishte preludi i një agresioni të ardhshëm. Kjo popullsi e di se sa mijëra shqiptarë janë shpërngulur me dhunë nga Veriu i Kosovës, sidomos nga Mitrovica. Ajo është e vetëdijshme se politika e Beogradit nuk kërkon thjesht krijimin e një Asosacioni, por fillimisht autonomi për pakicat serbe, që pastaj të kalohet në boshnjakëzim të Veriut të Kosovës dhe në rrëmbimin e Trepçes dhe të Ujmanit, këto pasuri kyçe për ekonominë e sotme dhe të ardhme të Kosovës. Sulmi ndaj policisë së Kosovës u bë me një synim të qartë, për të zaptuar Veriun e Kosovës. Përfaqësonte nisjen e planit të forcave më të errta e destruktive në Serbi, në koordinim të plotë me Kremlinin, për të ndarë Kosovën dhe futur në krizë Ballkanin. Krye-objektivi ishte të realizohej lëvizja e parë konkrete dhe e rëndësishme kundër interesit të NATO-s në Ballkan, për një rajon të stabilizuar. Sulmi ishte pjesë e natyrshme dhe integrale e një strategjie dhe plani të hartuar prej shumë kohësh më parë nga Kremlini, zbatues i zellshëm i së cilës u bë drejtuesi aktual i Serbisë, ish-Ministri i Informacionit të Millosheviçit, Aleksandër Vuçiç. Dështimi i tanishëm i kësaj strategjie dhe i këtij plani ishte, së pari, meritë e policisë së Kosovës dhe së dyti, e ndikimit përcaktues të faktorit euroatlantik në rajon. Megjithëse dështoi me turp, sprova tregoi se Serbia e ngjyrave të theksuara shovene dhe drejtuesi i saj i sotëm Vuçiç, nuk heqin dorë nga strategjia e ashtuquajtur ‘bota serbe”. e marrjes nën kontroll “de facto” të vendeve të Ballkanit, siç është rasti i Veriut të Kosovës, apo ai i mëparshëm në kohë, i ndërhyrjeve destabilizuese në Mal të Zi, ndërhyrjeve permanente në Bosnje-Hercegovinë. Sikurse e kanë vërejtur me të drejtë analistë të njohur ndërkombëtarë dhe institucione evropiane prestigjoze të sigurisë, përmes bandave te paraushtarakeve, që mund të ktheheshin shumë shpejt në reparte të armatosura, sipas një plani të detajuar nga instituti i veçantë për Kosovën pranë Presidencës Serbe, objektivi ishte dështimi përfundimtar i bisedimeve për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë, pa prodhuar asnjë zgjidhje të mundshme dhe të qëndrueshme, testimi i reagimit të forcave dhe politikës ndërkombëtare në rajon ndaj dhunës së organizuar, dhe, së fundmi e gradualisht, krijimi i kushteve për shkëputje të dhunshme të Veriut të Kosovës. Për këtë, qeverisë në Beograd i duheshin incidentet e dhunshme, pasi kishte dhe ka nevojë, për alibinë e saj politike, qe të tregojë se qeveria në Prishtinë është strukturë e dhunshme dhe asaj nuk mund kurrsesi t’i besohet. Synimi madhor i Vuçiç dhe qeverisë serbe është që ta largojë Perëndimin nga Kosova dhe kosovarët. Që të tregojë se qeveria Kurti po ushtron terror mbi pakicën serbe dhe është e pamundur bashkëjetesa, edhe pse në realitet, pakica serbe në Kosovë ka të drejta kolektive më shumë nga çdo pakicë tjetër në Ballkan. Ne nuk mund dhe nuk duhet të merakosemi, sikurse bëri drejtuesi i sektit që sot qeveris vendin, se përse Serbia shpalli ditë zie për paraushtarakët e vrarë në sulmin terrorist në Kosovë, pasi me kete akt, qeveria e Beogradit dhe Vuçiç demaskuan veten e tyre si bashkëautorë. Ne duhet të analizojme thellë dhe të shohim me qartësi planin agresiv për terrorin që do të ushtrohej në Veri të Kosovës, si dhe kush qëndron realisht pas kësaj strategjie dhe plani veprimi. Qëllimi i qeverisë së Beogradit me provokimin në Banjskë, ku rruga u bllokua nga dy kamionë pa targa dhe ku u vra heroi i Kosovës dhe policisë së Kosovës, Afrim Bunjaku, ishte që të tatonte reagimin e Shteteve të Bashkuara dhe të Bashkimit Evropian pas dhunës. Do ta ndihmonte faktori ndërkombëtar policinë e Kosovës, do të kishte më shumë vëmendje në luftën kundër krimit të organizuar që strehohet në bandat çetnike serbe? Në luftën e Kosovës në vitin 1999, ku rregjimi ushtarak i Millosheviçit kreu genocid, forcat ushtarake dhe policore serbe u mbështetën fuqimisht nga forcat paraushtarake dhe bandat çetnike serbe. Ndoshta një e treta e forcave që bënë kërdinë në Kosovë, ishin paraushtarakë dhe banda terroriste. Beogradi ka përvojë me këto banda. I ka nën kontroll dhe i ka përdorur shpesh, si i përdori më 24 shtator. Për më tepër që tani, ish-ministri i Millosheviçit është njeriu i pushtetshëm dhe President i Serbisë. Këto të gjitha janë fakte kokëfortë, që duhet ta bëjnë të qartë për të gjithë ne, se agresorët në Banjskë kishin mandatin nga qeveria serbe në Beograd, kishin frymëzuesin dhe liderin e tyre shpirtëror në personin e kreut të qeverisë në Beograd, në figurën e Aleksander Vuçiç. Se me kryerjen me sukses të provokimit dhe sulmit terrorist, me pështjellimin e gjendjes në Kosovë, pas altoparlantit shovinist serb Vuçiç, qëndronte Kremlini, me interesat e tij jetike të nisjes së konfliktit dhe plasjes së shkëndijës në Ballkan. Kremlini nuk e ka harruar kurrë se me një vrasje arqiduke në Ballkan në vitin e largët 1914, shpërtheu Lufta e Parë BotërorePaternalizmi i Ramës ndaj Kosovës: minë me sahat për çështjen kombëtare dhe interesin kombëtar
Ne duhet të kemi të njëjtin qëndrim me Parlamentin e Kosovës, pasi jo vetëm e tashmja është dëshmi e pakundërshtueshme e pozicionimit të drejtë të qeverise Kurti, e mbështetur dhe nga reagimi i faktorit ndërkombëtar që njëzëri dënoi aktin terrorist në Banjskë dhe kërkoi të kapeshin fajtorët, por edhe e ardhmja duhet të ketë të njëjtin emër për integritetin e Kosovës së Presidentit historik Rugova, komandantëve dhe heronjve të UÇK-së Adem Jashari dhe Fehmi Lladrovci, simbolit të rezistencës Adem Demaçi, si dhe drejtuesve të UÇK-së Hashim Thaçi, Ali Ahmeti, Ramush Haradinaj, Bedri Islami, Kadri Veseli, Ramiz Lladrovci, Fatmir Limaj, Xhavit Haliti, Presidentes së Kosovës Vjosa Osmani, Kryeministrit Albin Kurti, Lutfi Hazirit të LDK-së, Dritan Goxhaj të Vetëvendosjes, etj., etj… Deri tani, për fat të keq, i ashtuquajturi Lider Rajonal dhe kreu i sektit qeverises tek ne, ka punuar në dëm të çështjes kombëtare, në tre momente shumë delikate për këtë çështje.
Së pari, Rama ka përkrahur idenë e vjetër titiste të Ballkanit të Hapur, të sjellë nga Vuçiç katër vite më parë. Kjo ide dhe ky plan arriti pjesërisht ta dëmtojë dhe izolojë Kosovën jo vetëm ekonomikisht për këta vite, por edhe deri diku politikisht, për t’u shkërmoqur dhe harruar tashmë, me protagonizmin e rigjetur të Procesit të Berlinit.
Së dyti, ka acaruar dhe ftohur marrëdhëniet me qeveritë e Kosovës në vijimësi, duke kulmuar me bojkotimin e mbledhjes së përbashkët të të dy qeverive në 24 qershor të këtij viti në Prizren. Bojkotimi i mbledhjes së përbashkët mes qeverisë së Kosovës dhe qeverisë së Shqipërisë përbën një njollë të zezë në historinë e shtetit shqiptar.
Së treti, Rama ka hezituar të dënojë hapur qeverinë serbe dhe Presidentin e Serbisë Vuçiç, për përgjegjësine dhe implikimin e drejtpërdrejtë të tyre në aktin terrorist të 24 shtatorit. Ky hezitim ka shkuar deri aty, sa në intervistën në gazetën “Financial Times” të datës 3 tetor, “Lideri Global” arrin të cilësojë Veriun e Kosovës si “tokë të askujt”(?!).
Veriu i Kosovës, kjo zonë që çuditërisht Rama ngulmon njëlloj si Vuçiç, për Asociacionin pa kushte në favor të pakicës serbe, përveç historisë dhe trimërisë, me kolosë të patriotizmit shqiptar, si Isa Boletini dhe Afrim Bunjaku, është edhe toka e pasurive të veçanta të Kosovës, Trepçës së famshme dhe liqenit të Ujmanit.
Pyesim: përse duhet të artikulojë kryeministri i Shqipërisë këtë tezë absurde? Ne duhet të vëmë gishtin me kthjelltësi dhe kurajo tek burimi i krimit dhe tek koka e terrorizmit në Kosovë, që është shovinizmi ekstrem serb brenda qeverisë së sotme në Beograd dhe brenda kokës së Vuçiç.
Sa për karshillëkun dhe paternalizmin e Ramës, atë e ka përshkruar me aq vërtetësi studjuesi Enver Bytyçi në veprën e tij studimore monografike “Gjeopolitika ruse në Evropën Lindore dhe Juglindore”, ku në faqet 578-579, cilëson se “E gjitha ndodhi, sepse afrimi në linjën Tiranë-Beograd u shoqërua me një lloj paternalizmi të qeverisë së Shqipërisë ndaj asaj të Kosovës…Detyra e liderëve politikë është fryma e solidaritetit, bashkëpunimit, marrëdhënies korrekte, transparencës midis të dyja vendeve dhe institucioneve të tyre.
Kësaj rradhe, paternalizmi erdhi në formë brutale dhe arrogante. Mesazhi që jepte kryeministri i Shqipërisë ishte se “Unë vendos për gjithshka dhe ju politikanët e Prishtinës duhet të pranoni zgjidhjen!”. Mungoi transparenca dhe bashkëbisedimet e bashkëpunimit midis të dyja kryeqyteteve… Këtë lloj paternalizmi Serbia e kishte kërkuar shumë kohë më parë.”

[Faqe 578]

.
“Përçarja e faktorit politik shqiptar në rajon e ka dobësuar rolin e tij dhe ka forcuar pozitën gjeopolitike të kundërshtarëve pro-rusë në Ballkan”

[Faqe 579]

.
Ndërsa politikani, studjuesi dhe publicisti i njohur Bedri Islami, themelues dhe kryetar i Lëvizjes Popullore të Kosovës, që krijoi UÇK-në, në librin e tij “Përjetësi e dyfishtë”, përshkruan takimin e heroit legjendar të UÇK-së, Fehmi Lladrovci me një ministër të jashtëm të qeverisë Nano dhe një ambasador në janar të vitit 1998, ku, hezitimit të ministrit për të mbështetur luftën e UÇK-së dhe për ta zbutur atë, në emër të gjoja stabilitetit në rajon, komandant Lladrovci i jep mesazhin e prerë: “Lufta është më afër nga sa mund ta mendoni ju… Ne presim që qeveria e shtetit shqiptar të bëjë detyrën e saj. Ne e duam Shqipërinë dhe nuk duam asnjë e keqe t’i vijë asaj, por kjo është në të mirën e krejt kombit.
Nëse ju nuk bëni detyrën tuaj dhe e pengoni luftën çlirimtare të vëllezërve tuaj në Kosovë, atëhere ju do të bëni tradhti kombëtare”

[faqe 405]

. Duke votur sot këtë Rezulutë, ne shkojmë në një zë me Kosovën dhe qëndrimin dhe Rezolutën e Parlamentit të Kosovës, por ky është një hap, që duhet të shoqërohet me veprime më intensive, që kontribuojnë drejtpërsëdrejti për Kosovën, si shtimi i njohjeve për Kosovën si shtet, lobimi për anëtarësimin sa më shpejt të Kosovës në NATO, lobimi për të hequr kufizimet e BE ndaj Kosovës dhe për t’u vendosur ato ndaj Serbisë agresore. Ne duhet të kërkojmë që të ecet sipas formulave të SHBA-ve për Kosovën. SHBA-të janë aleati më i madh strategjik i kombit shqiptar. Ne duhet të punojmë që të realizohen ato kërkesa të drejta të komunitetit ndërkombëtar, që për Asociacionin, në rradhë të parë duhet të kushtëzohet Serbia, dhe pastaj Kosova. Dhe mbi të gjitha, që Kosova, de facto e pavarur nga qershori i vitit 1999, në formulën rugoviane të Presidentit historik të Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, “Një Kosovë e pavarur, demokratike, e integruar në Bashkimin Evropian e në NATO, në miqësi të përhershme me SHBA-të, do ta qetësonte këtë pjesë të Evropës dhe të botës”. Kjo formulë ka qenë, është dhe do të mbetet një program politik dhe kombëtar i Ibrahim Rugovës, i drejtuesve aktualë të Kosovës, i atyre që janë në Prishtinë në pushtet dhe në opozitë, i politikanëve të Kosovës, përfshirë dhe ata që janë në Hagë, me besimin dhe urimin që janë dhe do të dalin të pafajshëm, si dhe i Shqipërisë. Miratimi sot i Rezolutës nga të gjithë ne është kuptimplotë dhe le të shërbejë për të na bërë më të përgjegjshëm ndaj çështjes kombëtare, përmes një strategjie të përbashkët të të dyja vendeve. Kjo fillon nga detyra e parë e qeverisë së Shqipërisë, që t’i rikthehet mbledhjes së përbashkët të të dyja qeverive, e cila u anullua padrejtësisht më 24 qershor.
xxx
Adem Demaçi ishte simboli i rezistencës së shqiptarëve të Kosovës, flamurtari i lirisë dhe i çështjes sonë kombëtare. Dua ta mbyll, duke sjellë një pjesë nga fjala e tij dhjetë vite më parë, më 12 tetor 2013:” Mua më dhemb zemra kur kujtohem që ende ka të atillë që mundohen të pengojnë procesin e një bashkimi shpirtëror e kulturor të shqiptarëve në të gjitha viset, që endemi, shtyhemi kush, kujt e si, ende jemi të varur , të prekur e të penguar herë nga grekët, herë nga serbët, herë nga agjenturat e tyre që të mos faktorizohen e bashkohen shqiptarët,, sepse të gjithë ata na kanë borxh, të gjithë ata që na kanë marrë copat e tokave tona, copat e trupit tonë, shpirtin tonë, dhe nuk janë të interesuar që shqiptarët të përparojnë, nuk janë të interesuar që shqiptarët të faktorizohen, që shqiptarët të bashkohen e të kenë një zë”.

Botuar në Gazeta Sot më 13 Tetor 2023

Në seancën në Kuvend, ku u votua Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së huas, ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim, për projektin “Ndërtimi i urave të qëndrueshme, duke përdorur qasjen e programit me shumë faza””, votova kundër, pavarësisht qëllimeve të larta dhe të dobishme të ndihmës me kredi të butë nga BERZH-i, krahu financiar i Bankës Botërore. Edhe pse programi synon implementimin e studimeve të fizibilitetit dhe projekteve të detajuara për rikonstruksione të thella dhe të mesme të urave ekzistuese, urave të reja dhe veprave të artit në rrjetin rrugor kombëtar, të cila janë më të rrezikuarat nga faktorët madhorë, si tërmetet, përmbytjet apo ndryshimet klimaterike, kjo kredi e butë rrezikon shumë të keqmenaxhohet dhe ta rëndojë situatën e financave publike të Shqipërisë, për dy arësye themelore si më poshtë:
51.6 milionë euro të husasë së butë i besohen një enti publik tejet problematik në menaxhimin e parave të takspaguesve shqiptarë
Kemi shembuj shumë shqetësues të mosrespektimit të ligjit shqiptar të prokurimeve, nga ana e Autoritetit Rrugor Shqiptar, entit publik të përzgjedhur nga projektligji për të administruar huan. Edhe gjatë tre viteve të fundit 2021-2023, janë të panumurta denoncimet në media të shkeljeve të Autoritetit Rrugor Shqiptar dhe Fondit Shqiptar të Zhvillimit. Mediat kanë denoncuar abuzimet e ARRSH-së në tenderat për ndërtimin e rrugëve, si ai i Tunelit të Llogarasë, të tenderuar tri herë, ku firma shqiptare dha një ofertë 30 milionë euro më të ulët dhe fitoi një konsorcium i huaj, i cili zgjodhi si partner nënkontraktor pikërisht firmën shqiptare me ofertën më të ulët. Janë abuzivë tenderi për Mbikalimin në TEG, ku firma fituese dha një ofertë 6 milionë euro më të shtrenjtë, tenderi për Rrugën Maliq-Strelcë, ku doli fituese oferta 1 milionë euro më e lartë, tenderi për Rindërtimin e Rrugës së Porto-Romanos, i cili refuzoi të tri ofertat më të ulta, pa respektuar kriteret përzgjedhëse, tenderi 12 milionë euro për mirambajtjen e rrugëve në Jug të vendit, etj. Në total, nëse, gjatë drejtimit të vendit nga Prof. Dr. Sali Berisha, rrugët kushtonin mesatarisht 950 mijë euro për kilometër (duke marrë në konsideratë të gjitha parametrat e vështirësive të rrugëve dhe numrit të veprave të artit në to), sekti Rama në qeverisje, përmes ARSH-së, sot e tashmë 10 vjet, po e kontrakton katër herë më shtrenjt 1 km rrugë të parametrave të ngjashme! Një ndër megaskandalet e fundit të ARSH, e përfaqëson ai i marsit të këtij viti, ku ky ent i jep kontratën për monitorimin me kamera të trafikut në rrugët nacionale nga Tirana deri ne Vlorë, si dhe akset Tiranë-Elbasan dhe Tiranë- Rinas, në vleren 19 milione euro, për ndërtimin e 200 km të parë të Qendrës së Monitorimit të Trafikut. një bashkimi operatorësh klientë-oligarkë të sektit Rama, në një kohë që kompanitë e tjera pjesëmarrëse në tendër, të cilat kishin ofruar 3 milionë euro më pak, përjashtohen me pretekste të pabazuara në ligj. Rrugët e ndërtuara nga Autoriteti Rrugor Shqiptar përfaqësojnë një “masterpiece”, “kryeveprën” e abuzimit dhe korrupsionit të sektit Rama. Pothuajse të gjithë tenderat e ARSH karakterizohen nga përqëndrim fondesh në pak biznese ndërtimi, kliente dhe favorite të qeverisë qendrore. Këto prokurime kanë skualifikime shumë të dyshimta të operatorëve që ofrojnë vlera më të ulëta, duke lënë fituese oferta të larta dhe shumë pranë fondit limit. Pothuajse çdo lot i ri i rrugëve dhe veprave të tjera të ndërtimit që prokuron ARSH, kontraktohet një herë, pastaj, gjoja për shkak të vështirësive dhe të të papriturave të hasura në realizimin e veprës, nënshkruhet një kontrate shtesë punimesh, në nivele gjithnjë disa milionë euro, mbi fondin limit të paracaktuar dhe pothuajse gjithnjë, të arritur në nivele 98-99% të fondit limit, që me kontratën e parë! Tenderat e ARSH “shkëlqejnë” mbi prokurimet e bashkive, për sa i takon mungesës së konkurrencës, anullimeve të përsëritura, negocimeve të drejtpërdrejta dhe mos-respektimit të afateve. Për fat të keq, ARSH si ent publik, është i njohur në Shqipëri për aplikimin e standardeve të dyfishta në përzgjedhjen e kompanive fituese, me një aureolë negative skandalesh, pothuajse ne te gjitha garat e zhvilluara prej tij. Me një fjalë, është enti shtetëror me kredencialet më të këqija për t’i besuar punë dhe fonde, ose, si i thotë populli, ujkut mëlçitë në qafë nuk i vihen!
Situata e sotme e borxhit real publik të Shqipërisë e bën shumë të vështirë marrjen e huave të reja, qoftë edhe të buta
Projektligji që u diskutua dhe u miratua në Kuvend, përfaqëson një hua të re prej 51.6 milionë eurosh, që shteti ynë po merr dhe që duhet ta shlyejë deri në vitin 2042. Krahas arësyes që paraqita më lart, një arësye tjeter madhore për të qenë skeptik ndaj marrjes së kësaj huaje të re, është situata tejet shqetësuese e borxhit publik të Shqipërisë. Sipas raporti të fundit të Komisionit Europian për vendet kandidate, për këtë vit 2023, vendi pritet të ketë një nivel të borxhit publik prej 73.9% të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), që vlerësohet si më i larti në rajon. Shqipëria po ecën me ritme më të ulëta sesa fqinjët, në drejtim të konsolidimit fiskal, që nënkupton uljen e ngadaltë të borxhit publik, në një të ardhme afatmesme. Në rajon, në vitin 2020, nivelin më të lartë të borxhit e kishte Mali i Zi, në 105.3% të PBB-së, e ndjekur nga Shqipëria, në rreth 76% të PBB-së. Pas kalimit të fazës emergjente të shkaktuar nga Covid-19, të gjitha vendet rendën drejt konsolidimit fiskal, që nënkupton frenimin e shpenzimeve jo të domosdoshme dhe përmirësimin e rendimentit të të ardhurave buxhetore. Por kjo nuk ndodhi me ne, për fat të keq. FMN e ka këshilluar vazhdimisht qeverinë shqiptare që të jetë e kujdesshme me shpenzimet dhe të përshpejtojë procesin e konsolidimit fiskal, por sekti Rama në qeverisje nuk e ka dëgjuar këtë këshillë të vyer. Sipas Fondit, do të ishte e këshillueshme që të moderoheshin investimet publike tepër ambicioze, të financuara me burime të brendshme për të mbrojtur shpenzimet prioritare për mbrojtjen sociale, kujdesin shëndetësor dhe rindërtimin nga tërmeti, si dhe për të rritur kontingjencën. Fondi Monetar Ndërkombëtar, përvese e ka konsideruar borxhin e ri të Shqipërisë të ekzagjeruar, i ka kërkuar qeverisë shqiptare të zbatojë sa më shpejt një strategji të shëndoshë afatmesme për të ardhurat buxhetore. Shqetësimi i institucioneve financiare ndërkombëtare ka qenë dhe borxhi i fshehur, që rrjedh si nga partneritetet publike private (PPP), detyrimet e të cilave regjistrohen vetëm për vitin korent, ashtu dhe nga detyrimet e prapambetura dhe faturat e arbirtrazhit (humbjeve gjyqësore ndaj kompanive me të cilat qeveria ka pasur konflikte). Në vitin 2021, borxhi publik i vendit tonë theu sërisht rekordin historik të vitit 2020, duke arritur nivelin më të lartë të shënuar ndonjëherë, në 78.1 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), sipas të dhënave zyrtare nga Ministria e Financave. Stoku në vlerë i borxhit arriti në 1,38 triliardë lekë, me një rritje 1,5 miliardë lekë (1.3 miliardë euro), në raport me vitin e kaluar. Ky është zgjerimi vjetor më i lartë i ndërmarrë nga qeveritë shqiptare ndër vite. Në fund të vitit 2021, çdo shqiptar kishte 3,850 euro borxh. Sipas platformës “Open Data Albania” (https://ndiqparate.al/?p=19031), një burim serioz informacioni dhe analizash, stoku i borxhit publik pritet të arrijë vlerën 1 470 miliardë lekëve ose 13.9 miliardë eurove, deri në fund të këtij viti, pa marrë në konsideratë efektet e kursit të këmbimit. Edhe pse, në fund të vitit 2022, stoku total zyrtari borxhit publik, duke mos përfshirë detyrimet e fshehura të permendura dhe nga FMN, vetëm për shkak të nënçmimit të euros në tregun tonë të brendshëm, ishte në nivelin 67% të PBB-së, pra më poshtë se piku prej 74.5% në vitin 2020 dhe rekordit të vitit 2021, ky tregues është ende shumë larg parimit fiskal të nivelit të borxhit, që sipas Strategjisë Afatmesme e Menaxhimit të Borxhit 2022 – 2026, duhet të jetë në nivelin 45% të PBB-së.
Sekti Rama në pushtet e ka shtuar borxhin më shumë se rritja ekonomike!
E vërteta është se gjatë tre viteve të fundit 2021-2023, qeveria e ka rritur borxhin publik me ritme më të shpejta se sa rritja ekonomike e vendit. Shtesa në borxh është autorizuar nga sekti Rama në qeverisje, për të financuar disa projekte afatgjata, të tilla si ndërtimi i Unazës së Re, Teatrit Kombëtar dhe Tunelit të Llogorasë, etj., ende pa sheshuar efektet direkte të tre krizave të fundit, tërmetit të 26 nëndorit 2019, Pandemisë nga Covid-19 dhe inflacionit shumë të lartë, të shkaktuar nga invazioni i Putin në Ukrainë. Zgjerimi i borxhit u bë kryesisht me akte normative, duke thyer rregullin fiskal që është përcaktuar në ligjin organik të buxhetit, i cili nuk lejon masa fiskale që rrisin borxhin publik. Kredia e fundit masive që qeveria ka marrë është Eurobondi i gjashtë, me vlerë 600 milionë euro, i emetuar në qershor 2023. Mund të kishte zgjedhur të merrte hua në tregun e brendshëm, përmes emetimit të bonove të thesarit dhe obligacioneve, pasi ky treg është mjaft likuid dhe përmban fonde të lira të paangazhuara, me herë më të larta nga shuma 600 milionë euro që qeveria mori në tregun e jashtëm të kapitaleve dhe me një përqindje të lartë interesi. Marrja e kësaj kredie të re në valutë e rëndon pozicionin e borxhit tonë publik, i cili ka arritur në nivelin e pothuajse 14 miliardë eurove dhe, në vlere relative, renditet tashmë i pari ndër borxhet më të lartë publikë të vendeve të rajonit, duke ia kaluar dhe atij të Malit të Zi. Pavarësisht nga deklaratat e qeverisë, që rreken të provojnë se borxhi është ulur, bazuar në nënçmimin e euros në tregun tonë të brendshëm, në fakt, stoku i borxhit është i gjithi aty. Ka lëvizur në ulje vetëm vlera kontabël e tij, për shkak se borxhi publik i Shqipërisë mbahet në monedhën kombëtare, lekun. Në realitet, të ardhurat për frymë të shqiptarëve janë rritur me ritme më të ulëta se sa borxhi për frymë, duke përbërë një minë të vërtetë me sahat për qëndrueshmërinë e financave tona publike. Nga ana tjetër, në shifrat zyrtare të borxhit nuk përfshihen detyrimet ndaj rimbursimit të TVSH dhe detyrimet e tjera të prapambetura të qeverisë qendrore dhe pushtetit vendor, të akumuluara në vitet e fundit, në nivele shumë shqetësuese, pagesat ndaj humbjes së gjyqeve ndërkombëtare dhe pagesat ndaj PPP-ve, të cilat, në total, e rrisin borxhin publik deri në nivelet pranë 100 përqind të Prodhimit Kombëtar!
xxx
Këto janë aresyet që më shtynë ta votoja kundër Projektligjin. Ne duhet të tregohemi shumë të kujdesshëm me çdo hua të re që marrim, pasi ato, edhe kur janë kredi të buta, vetëm e thellojnë edhe më tej borxhin publik, të cilin do të ishte papërgjegjshmëri fatale t’ua linim fëmijëvë tanë, në përmasa kaq të rrezikshme për qëndrueshmërinë e financave tona publike.

Botuar në Gazeta Sot më 11 Tetor 2023