Prishtine me, 20 Prill 2006.
I nderuar z. Minister…., te dashur vellezer kosovare!
Eshte nje nder i veçante dhe nje kenaqesi per mua te paraqes perpara jush perpjekjet e Qeverise se Shqiperise per forcimin e lidhjeve mes Shqiperise dhe Kosoves ne fushen e zhvillimit te industrise se turizmit ne te dyja shtetet tona. Me lejoni t′ju informoj se keto perpjekje tashme po institucionalizohen. Kontrata qe po nenshkruajme eshte pikerisht tregues i institucionalizmit dhe fryt i perpjekjeve te perbashketa. Ky institucionalizim dhe zhvillimi i marredhenieve tona jane te shtrira ne tre drejtime kryesore:
1. Rritja e nivelit cilesor te marredhenieve. Me lejoni t′ju bej me dije se ne Programin e saj per zhvillimin ekonomik te Shqiperise 2005-2009, qeveria ime konsideron zhvillimin e nje turizmi te qendrueshem e cilesisht te ri si nje nga perparesite e programit(krahas promovimit te bujqesise/agroindustrise dhe ekporteve). Zhvillimi i turizmit cilesisht te ri ne Shqiperi ka te beje me promovimin e nje industrie turistike qe synon shfrytezimin e avantazheve krahasuese te vendit. Ne mendojme se baza e turisteve per Shqiperine jeni ju, vellezerit tane kosovare. Nje aresye me shume per t′u respektuar dhe sherbyer me standartet me te mira te turizmit tek ne.
Ne po perpiqemi t′i rrisim keto standarte. Shumë shpejt do të paraqesim përpara të gjithë veprimtarëve tanë turistikë Kodin Global të Etikës së Organizatës Botërore të Turizmit(OBT). Ky kod sjelljeje dhe profesionalizmi i njohur kudo në botë do të jetë pikë referimi dhe pasqyrë e shërbimit turistik edhe në Shqipëri. Duke u bazuar në një bashkëpunim të ri që kemi me operatorët turistikë(dhe veçanërisht me agjensitë turistike dhe shoqatat e tyre), brënda muajit maj 2006 do të organizojmë konferencën kombëtare të Biznesit Turistik në Shqipëri. E para e këtij lloji në shtetin tonë. Nga ana tjetër, dikasteri qe une drejtoj po bën të gjitha përpjekjet për të rritur nivelin e marrëdhënieve me OBT-ne (ne mars te ketij viti u takova personalisht me sekretarin e pergjithshem te OBT-se, z. Francesco Frangialli ne Panairin Nderkombetar te Berlinit). Kjo organizatë mund të vendosë në dispozicion fonde dhe projekte me shumë vlerë për Shqiperine, sikurse dhe per Kosoven. Tani ne kemi nje projekt te perbashket me OBT-ne dhe Organizaten Hollandeze per Zhvillim per perditesimin e legjislacionit turistik dhe krijimin e nje pakete te re ligjore per turizmin. Po ashtu, përvoja dhe profesionalizmi i ekspertëve të OBT-se mund të jenë shumë dobiprurës për hapat tanë të mëtejshëm në zhvillimin e turizmit. Nga ana tjeter, ne marrim ndihmese te çmuar dhe drejtimet e duhura per zhvillim te turizmit? nga struktura te tilla nderkombetare keshilluese si PNUD-i, USAID me projektin e tij “EDEN” ne Shqiperi, Peace Corps, GTZ-ja gjermane, etj. Me shumicen e ketyre strukturave ndihmuese ne kemi kontrata afatgjata. Gjykoj se ne kete drejtim(ne njohjen, perpilimin dhe menaxhimin e ketyre kontratave), ekspertet e ministrise sime mund te ofrojne ndihmesen e tyre modeste per koleget tane kosovare.
2.? Zhvillimi i t′zmit drejt avantazheve kryesore qe ofrojne te dyja shtetet tona. Mendoj se ne mund te ofrojme shume ne sektoret e turizmit kulturor dhe mjedisor(ejoturizmi). Keshtu per shembull, nga pikapamja e trashegimise kulturore, Shqiperia renditet vendi i dyte ne Pellgun e Mesdheut(pas Italise) per densitetin e monumenteve te kultures. Kem′.5 te tille per çdo kilometer katror. Nderkohe qe turizmi i kulturës, aventurës dhe ekoturizmi janë tregjet me rritjen më të shpejtë të turizmit në mbarë botën :15 deri 20 përqind në vit. Ato përfaqësojnë sot më shumë se një të katërtën e tregut botëror të turizmit. Ne fund te dhjetorit te vitit te kaluar, ministria e Turizmit e Shqiperise shpalli Strategjine e saj Kombetare per zhvillimin e Turizmit Kultu′ e Mjedisor dhe nje plan konkret zbatimi te Strategjise. Vizioni ynë për të a′men e afërt është që turizmi kulturor dhe ekoturizmi përbëjnë pjesë të rëndësishme të produktit turistik të Shqipërisë dhe janë elementë të sukseshëm të ekonomisë kombëtare. Nga ana tjetër, ekoturizmi është një alternativë reale për përmirësimin e të ardhurave në komunitetet rurale. Shqipëria ndodhet në një situatë të mirë për të plotësuar kërkesat në ndryshim të një tregu turistik në rritje, i orientuar në turizmin kulturor dhe në atë natyror.
3. Zhvillimi i turizmit ne Shqiperi dhe Kosove, ne perputhje me orientimet e Bashkimit Evropian dhe strategjite tona te integrimit te pershpejtuar ne BE. Me lejoni t′ju bej me dije se, ne perputhje me Strategjine e rinovuar te Lizbones, qeveria shqiptare pershendeti startin e ri te ndermarre nga Komisioni Evropian ne shkurt 2005 per nje rritje me te fuqishme e te qendrueshme, si dhe vende pune me shume dhe me cilesore. Sikurse vete zevendesPresidenti i KE-se, z. Gynter Ferhojgën e ka perkufizuar ne Forumin e katert te Turizmit Evropian ne tetor 2005 ne Malte :”Industria turistike e Evropes eshte nje sektor ne bum. Objektivi kryesor i politikes sone eshte te permiresojme konkurrueshmerine e industrise turistike europiane dhe te krijojme me shume vende pune nepermjet nje rritjeje te qendrueshme ne sektor”. Qeveria shqiptare ka vleresuar lart perfundimet e ketij Forumi dhe qendrimin e Komisionit Evropian per krijimin e nje Partneriteti te ri me te fuqishem per Turizmin Evropian. Ajo ka pare qarte mundesite e saj, duke iu referuar veçanerisht turizmit kulturor, mjedisor dhe atij rural. Po ashtu, ne linje me orientimet e BE-se per pergatitjen e Axhendes Europiane 21 per Turizmin(kur e perfshire eshte edhe OBT), ministria e Turizmit e Shqiperise ka aprovuar draft projektin e OBT-se dhe PNUD-it per zhvillimin e qendrueshem te turizmit shqiptar te bazuar mbi natyren dhe te atij rural. Po ashtu, ne linje me permiresimet e propozuara te legjislacionit ne Forumin e Turizmit Europian ne Malte ne tetor 2005(workshopi “Mbi permiresimin ligjor ne çeshtjet e turizmit”), ne(sikurse e permenda edhe me lart) po bashkepunojme me ekspertet e OBT-se per te zhvilluar nje legjislacion turistik modern, nepermjet projektit per perditesimin e legjislacionit. Edhe pse legjislacioni yne i pergjithshem per investimet e huaja eshte mjaft liberal dhe stimulues, ne kerkojme te favorizojme edhe me shume kompanite e huaja dhe vendase qe do te investojne ne zonat me potencial te larte turistik, duke u dhene atyre statusin e Personit Juridik te Stimuluar. Ministria e Turizmit e Shqiperise i jep kompanise se stimuluar mbeshtetje dhe lehtesira per marrjen e lejes dhe truallit te ndertimit, si dhe lehtesira per sigurimin e kredive nga bankat ose institutionet e tjera financiare. Si perfundim, ne mendojme se dy shtete tona i kane te gjitha aresyet dhe mundesite per te zhvilluar sektoret e ndryshem te turizmit dhe shtuar ndjeshem flukset turistike mes tyre. Sikurse shume shqiptare te Shqiperise kane mundesi te shfrytezojne turizmin alpin ne Kosove, ne mendojme se ju vellezerit tane ne Kosove nuk keni pse te vini ne Shqiperi per turizmin e reres dhe detit vetem per patriotizem. Duhet qe infrastruktura turistike, programet turistike te operatoreve, manualet dhe hartat turistike te Shqiperise t′i japin nje “ushqim te plote” cilesor sherbimesh dhe dijesh turisteve kosovare. Prandaj dhe do te vijme vazhdimisht ketu në Prishtinë për të promovuar turizmin tonë pranë institucioneve, agjensive e veprimtarëve kosovarë. Dhe veprimtaria jonë do të kulmojë me një panair Ndërkombëtar të Turizmit që do të organizohet brënda ketij viti në Tiranë, për ta listuar e′ kryeqytetin e Shqiperise në rangun e qyteteve kryesore në botë ku zhvillohen aktivitete të tilla. Duke shpresuar te marrim pjese se shpejti ne nje panair te tille ne Prishtine,???
Ju faleminderit!

Tirane 23 Prill 2006.
Jam natyrisht i gëzuar që më jepet rasti të përshëndes tërë miqtë e librit ngadokënd Shqipërisë e matanë saj, në ditën më të rëndësishme e domethënëse të tyre, në Ditën Botërore të Librit.Në vitin e saj të njëmbëdhjetë tanimë kjo Ditë festohet gëzueshëm në mbi njëqind e pesëdhjetë vende e ndër to është rradhitur krenarisht edhe vendi ynë. Është me të vërtetë kaq mbresëlënëse të mendosh një çast se në të njëjtën ditë, për të njëjtën arsye, miliona njerëz shprehen e festojnë së toku rreth asaj që Drejtori i Përgjithshëm i UNESKOS e quan me plot të drejtë, “Kauza e Librit”. Dhe ka arsye të fuqishme që ky komunitet boteror i miqve të librit ta çmojë këtë ditë si nderim ndaj instrumentit më të çuditshëm e gjenial që ka shpikur mendja njerëzore, instrumentit libër. Sepse ka qenë përherë libri? gjuha unike nëpërmjet të cilit njerëzimi ka dialoguar me jo-lëndën – me mjerimet e gëzimet e veta, me misterin dhe ekzaltimet, me humbjet dhe fitoret, me vetmitë dhe bashkësitë.Ka qënë përherë libri ngushëlluesi dhe shëruesi? i madh e i pazëvendësueshëm i shpirtit të brishtë njerëzor ndaj dhe kjo ditë është rast për t′i kthyer simbolikisht mirënjohjen Librit. Sotmë në mijëra e mijëra biblioteka, librari, institucione akademe, dhoma studimi, gjer edhe te bukinistë shpinëkërrusur ndër tezga buzë rrugësh apo në shtëpi fare të thjeshta e ndofta larg uturimës së metropoleve, lexuesit në mbarë botën shfletojnë me atë prekje kaq të thjeshtë por kuptimplote humane fletë librash, duke kryer kështu diku me ndërgjegjje e diku pavetëdijshëm ritualin e një besimi të madh, besimit te Libri.Kur kam hyrë ndër librari e kam marrë ata autorë që më janë dashur, kur kam dhuruar libra ndër miq e shokë apo edhe kur më kanë dhuruar të tillë, vetvetiu kam menduar se shenja e sigurt e një qeverisje e mirë apo po të doni, hallka e fundit e një qeverisje të mirë, është kur thuajse çdo ditë qytetari , cilido qytetar, sapo e ka shtuar bibliotekën e vet me një titull të ri, me një njohje të re. Ndaj këtu dua të ndalem paksa . Në tetë muajt e qeverisjes sonë e them me bindje, se është bërë shumë për librin. Si kurrë më parë libri tanimë është bërë pjesë e debateve gati të përditshme mediatike, tryezash të rrumbullakta, por dhe më e rëndësishmja e debateve dhe akteve politike. Qendërzimi i vëmendjes së një shoqërie ndaj librit, kulturës në përgjithësi, është shenjë e padiskutueshme e emancipimit social dhe politik të kësaj shoqërie. Dhe sot përmend këtu disa fitore jo vetëm tonat, por të gjithë aktorëve të industrisë së mrekullueshme të librit: heqja më në fund e TVSH-së me Vendim i Këshillit të Ministrave për? aprovimin e Zyrës së të Drejtës së Autorit në Shqipëri, rishikimi përfundimtar dhe dërgimi së shpejti i Projekt-ligjit për Librin në Këshillin e Ministrave, janë disa prej arritjeve politike të librit shqipëtar.? Po ashtu për herë të parë shpallet një vit i plotë kalendarik si Vit i Librit sikundër shpallëm ne vitin 2006. Për herë të parë ne ia kushtojmë një vit të plotë kalendarik një personaliteti të shquar siç është shkrimtari shqipëtar me famë botërore, pra Vitin Kadare. Po kështu, krahas cmimeve me rëndësi kombëtare, shpallja sot këtu e çmimit kombëtar të bibliofonisë “Lumo Skëndo” është një ngjarje e rëndësishme dhe akt emancipimi për institucionet tona të kulturës. Gjithashtu dhurimi publik i Veprës së plotë të Rugovësqë do t′&′l; bëjë MTKRS- apo edhe dhurimi i Veprës Katër të Kadaresë ngo Biblioteka Kombëtare ndër studiues, institucione, akademikë janë simbolikisht shenja të vullnetit për përkrahjet që po gjen libri nga shteti.Me anë të një pune kapilare kemi përqëndruar vëmendjen tek rivlerësimi i librit si forcë e pashterrshme në ringjalljen kulturore si ushqimi kryesor për një mënyrë të menduari logjike dhe të dobishme. Libri shihet nga ne si element thelbesor I lidhjeve të individit me shoqërinë sepse ai është ndikuesi kryesor në përgatitjen e individeve shoqëror she gjithmonë parësor në çdo perpjekje modernizuese.Viti i Kadaresë është padyshim dëshmi solide e këtij impenjimi, kështu? para disa kohësh në QNK u organizua një mbrëmje kushtuar shkrimtarit tonë të madh me pjesëmarrje të gjërë nga të gjitha shtresat e shoqërisë dhe praninë e vetë atij ku pati një debat të gjallë.. Prej kohësh një takim i tillë mungonte. Natyrisht koha në vazhdim do të na rezervojë supriza të këndshme përsa i përket larmisë së aktiviteteve kushtuar Kadaresë brenda dhe jashtë Shqipërisë. Kështu po punohet për t′i dhuruar Bibliotekës universitare të fakultetit Histori-Filologji, bibliotekës së Qytetit Studenti asaj të rektoratit të Universitetit të Tiranes një fond librash nga botimet e kësaj ministrie ndër vite si dhe? po organizojmë tryezën e rrumbullakët Rinia dhe Libri. Për tu theksuar është ekspozita unikale me antikuare të rrallë shumë kushtuar Skënderbeut po në? këtë datë në galerinë e arteve. Me ne libri po rifiton piedestalin që natyrshëm duhet të ketë në një shoqëri moderne. Libri si komunikim universal do të jetë në qëndër të Simpoziumit ndërkombëtar që do të mbahet në Tiranë “Kufiri përbri” me pjesëmarrjen e personaliteteve të shquara të kulturës botërore si Imre Kertez, Claudio Magris, Amin Maluf, Amoz OZ. Marrëdhënia me librin pa frikë mund të quhet politikë e re që po funksionon.Përsa i përket leximit të librit shqiptar në tregjet e huaja jemi të ndërgjegjshëm se ka shumë për të bërë por diçka po lëviz pozitivisht.
Më 28 prill do të promovohet në Tiranë Lahuta e Malcisë e përkthyer në anglisht nga albanologu Rober ELSIE e tashmë e botuar në Angli dhe SHBA e gjithashtu nga kontaktet tona me partnerë ndërkombëtare siç është programi INTEREG po insistohet p&eu′r t′ia lehtësuar udhëtimin librit tonë e sigurisht po mbështesim botuesit tanë që të prezantohen sa më dinjitozë në panairet e librit. Për këtë qëllim synojmë që të themelojmë një shkollë vere të përhershme që do të ndiqet nga studentë dhe pedagogë të huaj me qëllim njohjen dhe përkthimin e librit shqip në gjuhët e tjera. Me synimin e qartë për t′iu ofruar shkrimtarëve të përndjekur nga regjimi komunist mundësinë e? një komunikimi normal me lexuesin, pa synuar prishjen apo ngritjen e një hierarkie vlerash, po mbështesim botimin e librit “Antologjia e Plagëve”.
Natyrisht mbeten akoma shumë gjëra për t′u bërë sidomos në fushën e shkëmbimeve këtej dhe andej kufirit për librin, veçse një gjë është e sigurtë: libri shqip nuk do të shkelë më ndër dhiare apo udhë pa udhë, por në një rrugë të shtruar më së miri, të sigurt e që shpie kah një e ardhme e sigurtë. Dhe kjo është në interesin e të gjithëve ne, pse shëndeti i mirë i librit nëse mund të shprehem kështu, është garanci e shëndetit mendor të një shoqërie të tër′ml;.Ndaj pra edhe Shqipëria ka arsye të forta ta gëzojë këtë ditë të madhe përkrah shumë vendeve me tradita të fuqishme të librit, dhe për rrjedhojë edhe unë, në mënyrë modeste kam arsyet e mia si ministër dhe si lexues besnik t′ju ftoj me plot zë ta gëzojmë së bashku 23 prillin, Festën e Librit!

Tirane me, 25 Prill 2006
Të nderuar Zonja dhe Zotërinj, artistë e shkrimtarë, studiues dhe veprimtarë të kulturës dhe artit shqiptar!Ju përshendes dhe dhe kam nderin, në cilësinë e Ministrit të Turizmit Kulturës Rinisë dhe Sporteve t′ju njoftoj për hapjen e muajit të Kulturës Kombëtare Shqipëri – Kosovë. Për herë të parë në politikat kulturore kombëtare, Ministria jonë, nën kujdesin dhe mbështetjen Kryeministrit të Shqipërisë Sali Berisha dhe kryeministrit të Kosovës – Agim Çeku ndërmarrin një projekt të përmasave të tilla të bashkëpunimit kulturor, i cili kulmon me një seri të shumëllojshme aktivitetesh e performancash intensive gjatë gjithë muajit shtator. Ministria që drejtoj unë dhe kabineti im, edhe më parë e ka patur në qendër të vëmendjes dhe si njërin nga zhvillimet prioritare – domosdoshmërinë e bashkëpunimit kulturor e artistik midis qendrave dhe trevave shqiptare. Politikat tona kulturore kanë synuar që sinkronizimi i kulturës së prodhuar brenda Shqipërisë, Kosovës dhe pjesëve të tjera shqiptare në rajon e më gjerë, të imponohen fuqishëm në jetën tonë si faktorë të stabilitetit shpirtëror, religjioz e social. Nga ana tjetër, duke intensifikuar kontaktet tona cilësore në ato sfera të ndjeshme të artit dhe kulturës, në do ta bëjmë edhe më të mundshëm, edhe më të prekshëm identitetin tonë kulturor e shpirtëror si trashëguesit e një tradite të përbashkët estetike dhe etike në Ballkan. Në mbështetje të kësaj filozofie të kulturës gjithëkombëtare, MTKRS ka ofruar një gamë të gjerë e demokratike bashkëpunimi me shoqatat, klubet, institutet dhe forumet e ndryshme të artit, kulturës dhe sportit që veprojnë në trevat e ndryshme shqiptare brenda dhe jashtë Shqipërisë. Ajo ka mbështetur dhe stimuluar nismat dhe projektet e këtyre organizmave si dhe të veprimtarëve të veçantë, për të përftuar situatën e një rilindjeje kulturore me dimensione mbarëkombëtare. MTKRS është e ndërgjegjshme se, si shoqatat e shumta, ashtu edhe mediatorët privatë të kulturës përbëjnë potëncialet reale dinamike të kulturës së gjallë shqiptare, përbëjnë potencialet tona kulturore-artistike me një shkallë ndikimi në edukimin e qytetarëve shqiptare me ndjenjën e së bukurës dhe humanizmit. Prandaj, duke besuar fort, se rilindja shpirtërore e shqiptarëve nis nga horizonti humanist i kulturës, në kemi ndërtuar edhe strategjitë tona të bashkëpunimit nëpërmjet dikurseve, ekspozitave e performancave, duke i zhvendosur aktivitetet tona në qendra të ndryshme, duke ndërtuar një linjë të shtrirjes së veprimtarive nga Qendrat – tek Periferit′ml;.Pikërisht kjo qasje ndaj shtrirjes dhe promovimit të kulturës, ka për politikat tona një rëndësi të vëçantë, ngase për një shoqëri demokratike porcioni i kulturës është i domosdoshëm për çdo qytetar të saj dhe ne nuk mund t′ia privojmë mundësinë askujt në shijimin dhe përjetimin e magjisë që ofron arti. Nga kjo pikëpamje, në një shoqëri të hapur demokratike zhduket nocioni i Qendrës dhe Periferisë, sepse të gjithë janë të barabartë përballë kulturës dhe arti na barazon të gjithëve pa përjashtim. Shoqërisë shqiptare në Shqipëri dhe Kosovë i duhet ky komunikim i munguar brendakulturor, pasi një komunikim i tillë na çliron nga shumë keqkuptime, herë të bartura nga e kaluara historike e sociale, herë të sajuara e të provokuara nga konjuktura të posaçme. E rëndësishme dhe konstruktive mbetet dëshira jonë e përbashkët për t′iu rikthyer gjuhës më të lashtë e më fisnikëruese – kulturës. Ajo është kryefjala jonë dhe këtu në duhet ta kërkojmë sekretin e komunikimit. Kështu do të mund të ngrihemi mbi çdo amulli për të kuptuar një gjë thelbësore për të gjithë shqiptarët: Jemi një gjuhë dhe, rrjedhimisht, një kulturë. Kështu i jemi prezantuar në shekuj botës dhe ky ka qenë reprezantimi më i mirë, më i sigurtë e më i bësueshëm.Edhe në sfidat e botës bashkëkohore, mendoj se prezantimi i shpirtit dhe karakterit tonë ka një rrugë, si dhe më parë, të besueshëm e mbresëlënës. Dhe kjo rrugë është afirmimi kulturor. Vetëm nëpërmjet vlerave tona më të mira origjinale, tradicionale qofshin ato apo moderne, në i afrohemi në mënyrë të urtë e pragmatike integrimit tonë të dëshiruar civil, në Rajon dhe në Europë.
Të nderuar pjesëmarrës! Më lejoni t′jua them me sinqeritet se Muaji i Kulturës Kombëtare Shqipëri – Kosovë që starton nga dita e parë e shtatorit 2006, është vetëm zanafilla e filozofisë sonë politike dhe strategjike në Kulturë. Përgjatë gjithë muajit shtator ne do t′i zhvendosim auditoret tonë në disa qytete të Shqipërisë dhe Kosovës, duke demonstruar energjitë krijuese të botës artistike shqiptare më një pasuri e larmi tematikash e zhanresh. Dhe i ftoj të na ndjekin dashamirët dhe adhuruesit e artit, e po ashtu, edhe skeptikët e kritizerët, se ne kemi nevojë si për të parët, ashtu dhe për të dytët, gjithnjë me një qëllim fisnik e kostruktiv, të përmirësojmë dhe të evoluojmë konceptet tona në përgjithësi dhe qasjen ndaj kulturës kombëtare në veçanti. Sepse jemi të gjithë të përfshirë, në një′ënyrë a në një tjetër, pjesë e një nisme të përbashkët ambicioze, të cilën më lart e quajta “Rilindje kulturore mbarëshqiptare”.
Jam i sigurtë se planet dhe projektet tona do të gjejnë johonë, do të diskutohen dhe do të na ofrojnë sugjerime të çmuara. Artistët dhe inteligjencia kulturore shqiptare kërkon hapësira të reja, frymë të re bashkëpunimi dhe kontakti dhe interesat e tyre të sinqerta kulturore do të gjejnë tek ne dëgjuesin e vemndshëm, mbështetësin dhe përkrahësin e sinqertë. Me Muajin e Kulturës Kombëtare Shqipëri-Kosovë, në vetëm sapo hapim një perspektivë, e cila d′ë na zbulojë? se sa shumë kemi për të bërë e shkëmbyer, se çarë potencialesh artistike dhe kulturore kemi në Shqipëri dhe Kosovë dhe se sa e nevojshmë është për kulturën Kombëtare të hyjë në komunikim me auditoret e veta. Me kohë edhe stratagjemat kulturore për çështje më të specializuara, nuk do të mungojnë.Por le të mbetet ky muaj me tërësinë dinamike të aktiviteteve kulturore në Shqipëri e Kosovë – një Big-Bang i kulturës sonë. Le t′i përbashkojmë e t′i përqendrojmë kontributet e përbashkëta kulturore e artistike në një pikë, në një shenjë, të cilës tentojmë t′i afrohemi: Kulturës Kombëtare Shqiptare, sipas postulatit që e përmendëm tashmë: Një Gjuhë – një Kulturë.
Faleminderit!

Prishtine me 28 Prill 2006.
Viziten e pare ne Kosove si Minister i Turizmit, Kultures, Rinise dhe Sporteve te Republikes se Shqiperise e bera ne nje moment fort te hidhur per mbare boten shqiptare e me gjere, pikerisht atehere kur Ibrahim Rugova po percillej per ne banesen e fundit ose e thene ndryshe ne Pan-teonin e historise se ketij kombi.
Te gjithe e ndiejme mungesen e tij fizike por ngushellohemi me gjithcka ai na la.
Se dyti i ardhur ne Kosove e kam nevoje shpirterore para se gjithash te them disa fjale per burrin qe se bashku me Nene Terezen modernizuan historine tone te perbashket.Ibrahim Rugova, traditen, te shkuaren tone kulturore e racionalizoi ne bashkekohesi duke krijuar keshtu nje mendim politik te llojit te vecante. Ai, Presidenti i Kosoves, Gandi i diteve tona, esteti dhe teoricieni i letersise per mua, mbetet formula me frytedhenese e Shqiptarise, si doktrine humane e intelektuale, si vizon politik e patriotik.Brishtesia ja forcoi konturet ketij kolosi, i cili ne Ballkanin e terbuar besoi fort tek paqja si thelb i njeriut.Rugova me urtesi sokratiane, token ne te cilen prej dekadash konser-vohej krimi i pushtuesit, e ktheu ne toke te paqes duke e lene Kosoven ne agimin e pavaresise.Heren e fundit qe e pame ne Shqiperi ai u perkul ne gjunje para heroit Kombetar Gjergj Kastriotit-Skenderbeut dhe tha: do ti forcojme aleancat me aleatet e te madhit Skenderbe.Kjo fjali e thjeshte ishte magjia e politikes se tij, vizioni strategjik i rikthim-it te shqiptareve ne familjen e natyrshme Europiane.Qeveria Berisha e dale nga zgjedhjet e 3 korrikut integrimin, dialogun, komunikimin dhe njohjen i ka paresore ne politikat e veta por ceshtja e statusitte Kosoves eshte madhore perte e ne kete kontekst ne sintoni me qeverine tuaj ajo perpiqette ndihmoje sa me shume, ne arritjen e zgjidhjes se deshiruar sepse nje Kosove e pavarur ,demokratike e lire dhe qe res-pekton minoritetet shihet si burim stabiliteti ne rajon.Qendrimi i Qeverise Berisha per Kosoven eshte i qarte. Une ju citoj ketu deklaraten me te fundit te kryeministrit Berisha dhe qeverise qe ai drejton se “pavaresia e Kosoves do te sherbeje si nje faktor madhor stabi?liteti per vete Kosoven ne radhe t′are, e cila ka nevoje per zhvillim, per investime, perparim ne menyre qe te kete stabilitet e paqe per qytetaret e saj brenda vendit”.Dua t’ju informoj ju se ministria qe une drejtoj bashkepunimin me Kosoven e sheh si tejet te rendesishem si ne fushat e turizmit, rinise dhe sporteve por mbi te gjitha ne fushen e kultures.
Kultura e Kosoves dhe e Shqiperise jane dy pjese te nje te tere, pra te asaj qe te gjithe ne quajme Kulture kombetare. “Nja asht gjuha kombi nja” pati thene Ndre Mjeda. Natyrshem se bashku i ndiejme si pjese te trashegimise tone patriotike, krijuese e shpirterore, emra te tille si Barleti, Begikemi, Buzuku, Budi, Bogdani, Bardhi, Sulejman Vokshi, Haxhi Zeka, YmerPrizereni, Ali GuciaFishta, Gjecovi, Hasan Prishtina, Konica, Frash-eri, Gurakuqi, NOli, KoLiqi, Bajram Curri, Shaban Polluzha, Esat Mekuli, Anton Pashku, Ismail Kadare, Azem Shkreli, Ali Podrimja, Rexhep Ferri, Sabri Hamiti e shume te tjere per te theksuar fort krenarine per Ibrahim Rugoven, perte cilin kam shprehur konsideraten personate qe ne geten e profeteve te kombit pas Skenderbeut ze te pahn vend. Permenda keta emra per te ravizuar nje ide, ate te nje historie dhe kulture te perbashket Kultura eshte gjuha me e mire perte komunikuar me te ndryshmin e jo me me vellezerit e nje gjaku.Politikat e reja qe po koncepton MTKRS, konsistojne kryesisht tek libri, etnokultura dhe tek trashegimia materiale dhe shpirterore. Kjo ne fushen e kultures ndersa ne Turizem po punojme qe, krahas turizmit te reres dhe diellit, qe tashme ju keni patur rast te jeni konsumues te tij, po konturojme strukturat baze per nje turizem kulturor elitar.Pese parqet arkeologjike qe kemi shpallur jane tregues i kesaj nisme.Synimi yne ne fushen e librit persa i perket bashkepunimit me ju eshte qe ai te mos njoh asnje pengese. Kur them kete kam parasysh panaire te librit te perbashketa brenda dhe jashte vendeve tona, si dhe panaire sh-kembyese, botime te perbashketa qe trasmetojne vlera te ndersjellta.
Por duhet te marrim ne konsiderate realitetin qe per fat te keq kete nuk eshte ai i deshiruari. Ka nje situate moskomunikimi thelbesor qe deri dje justifikohej nga konjukturat historike, ndersa sot eshte nje neglizhence te cilen nuk e meritojme dhe qe duhet te punojme te gjithe per ta ndryshuar. Mosnjohja e ndersjellte e kultures qe prodhohet nga bota shqiptare, ka shpene ne largimin e saj, vecimin, thellimin dhe mbylljen, pa krijuar nje rezonance gjithekombetare, sipas principit: nje gjuhe -nje kulture. Por tendenca eshte e qarte ne favor te ndryshimit te gjendjes Ne, pak kohe me pare gjate promovimit te korpusit te plote te veprave te Rugoves, jemi shprehur te gatshem qe te botojme nje studim antologjik kushtuar ketij personaliteti ku te perfshihen studime e analiza te studiuesve nga Kosova dhe Shqiperia.Tek une si minister, i inkurajuar edhe nga orientimet e qarta te Kryeministrit Berisha per nje bashkepunim intensiv me Kosoven ekziston nje vull-net absolut per te punuar me ju.
Gjej rastin t’ju pergezoj perseriozitetin,cilesine dhe perkushtimin qe keni treguar ne fushen e botimeve te klasikeve te kultures kombetare. Kam ndjekur me vemendje Kolanat e Fishtes, Konices, Harapit, Koliqit Rug?oves, Hamitit etj dhe kam kuptuar qe kemi shume per te nxene nga ju ne kete drejtim. Keshtu qe kam nxitur punen ne kete drejtim pra per te evidentuar si e kemi gjendjen e botimeve deri tani dhe si e sa do ta zgjerojme ate.E ndiej te nevojshme te theksoj qe si ne Kosove dhe Shqiperi po forme-zohet nje brez shkrimtaresh dhe artistesh te rinj por qe per arsye te ndry-shme po mbesin si ishuj kreative te izoluar atehere intensifikimi i marred-henieve e thene ndryshe percimi i kesaj krijimtarie ne te dy anet e kufirit e ben me te lehte integrim e dy pjeseve qe permendem me siper.Nje nisme e tille nuk duhet kufizohet vetem tek libri por edhe tek muzika me zhanret e veta teatri apo piktura.Ekspo-Prishtine qe do te behet pas pak ditesh nen kujdesin e piktorit Fatmir Velaj me pjesemarrjen e artisteve te ndryshem ballkanas eshte nje pervoje qe duhet te behet fillim i nje tradite te bashkepunimit midis dy min-istrive tona te kultures.Ne Shqiperi me e avancuara ne kete drejtim eshte biblioteka kombetare qe bashkepunon ngushte me ate te Kosoves ne forma te ndryshme.Por kesaj here jemi ketu perte krijuar lidhje direkte ndermjette gjithave institu-cioneve te varesise dhe drejtorive paralele ne dy ministrite tona.
Kultura eshte element thelbesor dinjiteti e identiteti.Mendimtari yne i shquar Branko Merxhani e shihte kulturen si bazen fillestare dhe kushtin primarte ndryshimit te shoqerise shqiptare citoj “Kul?tura eshte nisja-thoshte ai ne nje shkrim te botuartek perpjekja shqiptare,-qe nje popull te fitoje fuqi politike duhet me pare nga te gjithe te krijoje nje kulture telarte.Ne ne anen tjeterte kufirit shohim me simpati te madhe autobuzet me te rinjte kosovare qe vijne per te vizituar qytetet shqiptare.
Keto vizita kane nje simbolike te tyren te qarte ate te dashurise dhe njohjes reciproke.
Kam takuar plot te rinj kosovare qe mbanin emrat e qyteteve dhe simboleve tona. Jam emocionuar vertete.Ne menyre qe edhe rinia e shtetit te Shqiperise te njohe me mire Kos?oven i kam indikuar departamentit teRintse ne ministri hartimin e nje ax-hende qe ka ne qenderte saj nje turizem kulturor ne Kosove, pra njohjen me qytetet, vendet arkeologjike, muzete apo ato te rezistences kunder represionit serb.Persa i perket turizmit, mendoj qe Zoti u ka falur bukuri te medha dy shtetevetona.Para se ta pretendojme nga te tjeret eshte mire qe ne fillim te jemi kliente te njeri tjetrit, sepse pervec mikpritjes tradicionale mund te gjejme plot gjera qe kenaqin kuriozitetin tone.
Edhe ne kete pike ju keni qene me te vemendshem dhe me eksperi-mentues nga ne.
Aktualisht, ne gjendemi ne nje proces reformimi te plote te strukturave hoteliere, plazheve dhe lidhjeve te tyre me monumentet e ndryshme kul-turore. Ju them me bindje qe stina qe po afrohet e gjen ambjentin turistik shqiptar me cilesor ne cdo pikepamje e si te tille me argetues.MTKRS e Shqiperise dhe ministrine e kultures se Kosoves i shoh si dy porta te hapura perballe njera tjetres nga te cilat kalojne marrdheniet tona me te bukura, me integruese, pikerishtato marredhenie, qe ne kodin e tyre te komunikimit kane magjine e artit kozmopolit e tabanin kombetar por mbi te gjitha forcen edukuese te artit, te dialogut, paqes, mirekuptimit e respektit ndaj te ndryshmit.Une jam nga Vlora e deputet i saj pra nga qyteti i flamurit te pavaresise atij flamuri qe puthi dhe mbrojti Isa Boletini.Jo pak here kam menduar se cfare mund te kete ndier dhe thena baca Ise ne ato caste, i pandihmuar nga procesverbalet historike e gjeta zgjidhjen tekAli Podrimja pra “Miq Kosova eshte gjaku im qe nukfalet!”. Kosova ka qene malli yne i pashuar e cdo shqiptar e ka ndier kete brenge, por vlon-jatet me teper. E them kete pa friken se do te akuzohem per pervetesim dashurie.
Isopolifonia qe shoqeroi Barken me Ismail Qemalin Gurakuqin e te tjere kur po shkonin te mbronin ceshtjen shqipetare ne vitin 1913 mbeti mes nesh , qe nje kenge qe nuk reshti kurre, ne pritje qe anija te kthehet me lajmin e gezuarte Kosoves se Pavarur.Sot proceset integruese jane kryefjala e politikave evropiane e ballkan-ike. Ne shqiptaret ne te dy anet e kufirit nuk kemi kohe per te humbur por besojme fort ne percaktimin e shkrimtarit tone te shquar Ismail Kadare qe thote: “Dy shtete shqiptare ne Ballkan do te perfaqsojne me bukur kombin shqiptare,do jene shume te fuqishem dhe do ti japin shtatin e vertete ko-mbit shqiptar”.Dhe bashke me kete shtat te vertete do t’i japin nje psikike tjeter shume te shendetshme, sepse kur nje trup plotesohet dhe mendja plotesohet.

Tiranë,më_15.05.2006
Më datë 12 Maj 2006, në selinë e UEFA-s në Nion të Zvicrës, u organizua një takim midis përfaqësuesve të lartë të UEFA-s e FIFA-s, kryesuar nga z. Senes Erzik, zv/President I parë I UEFA-s dhe antar I Komitetit Ekzekutiv të FIFA-s, dhe një delegacioni të MTKRS, kryesuar nga Zv/ministri. Nga UEFA, merrte pjesë në takim edhe z. Lars-Krister Olson, shef ekzekutiv I organizatës. UEFA kishte ftuar të merte pjesë për ta dëgjuar edhe një delegacion nga FSHF. Ky takim ishte vazhdimi I kontakteve të krijuara nga ministri Bujar Leskaj dhe zv/Presidenti Senes Erzik, në takimin e tyre në Tiranë në shkurt të këtij viti. Fillimisht drejtuesit e lartë të futbollit europian e botëror u interesuan të dijnë për marrdhëniet që ekzistujnë aktualisht midis MTKRS dhe FSHF dhe për pikëpamiet në lidhje me gjenerimin e krizës midis dy institucioneve. Ne theksuam se tashmë janë të ngrira marrëdhëniet midis institucioneve, cka e konsiderojmë një situatë anormale e cila ka ardhur për shkak të pengimit nga drejtuesit e FSHF të kryerjes nga ministria të auditit të brëndshëm në Federatë, si dhe të shkeljes së procedurave ligjore që kanë të bëjnë me ndryshimet në statut, të regjistruara në mënyrë arbitrare po nga drejtuesit e FSHF. Gjithashtu I informuam përfaqësuesit e lartë të FIFA/UEFA-s për problemet me të cilat po ballafaqohet kohët e fundit futbolli shqiptar, duke filluar që nga rrahjet e tifozave e futbollistëve nëpër stadiuem e shitjet e ndeshjeve, e deri tek akuzat për kontrata të paligjështme të shitjes së të drejtës televizive dhe të konflikteve të interesit që përfshihen në to. Unë u theksova drejtuesve të futbollit ndërkombëtar të drejtën e patjetërsueshme të shtetit shqiptar për të bërë transparencën financiare të FSHF dhe për të verifikuar zbatueshmërinë e ligjeve shqiptare gjatë kryrerjes së aktivitetit të saj. Kjo buron nga dhënia e titullit “Federatë Shqiptare” sëbashku me përdorimin e simboleve kombëtare dhe të drejtës së përfaqësimit të shtetit shqiptar si dhe delegimit Federates, të së drejtës për kryerjen e shërbimit public, nga ana e shtetit nëpërmjet ministrit të Turizmit Kulturës Rinisë dhe Sporteve, duke përfshirë këtu edhe asetet publike. Duke qënë se për qëllime të caktuara, cdo veprimi I yni, konsiderohet në mënyrë tendencioze nga drejtuesit e Federatës, si ndërhyrje në punët e brëndëshme të FSHF, ne kërkuam që të vinte në Tiranë një Mision Vëzhgimi I FIFA/UEFA-s I cili të marrë pjesë në auditin që do t′I bëjmë FSHF, në mënyrë që të shmangen keqkuptimet dhe keqinformimet që u bëhen këtyre organizatave në lidhje me këtë cështje, si dhe për të garantuar jo vetëm zbatimin e ligjit shqiptar por edhe transparencë ndaj rregullave dhe statuteve të FIFA/UEFA-s.
Drejtuesit e lartë të organizatave të futbollit botëror e pritën me kënaqësi kërkesën për të dërguar përfaqësuesit e tyre për të punuar me ne dhe theksuan gadishmërinë e tyre për të kontribuar maksimalisht në zgjidhjen e të gjitha problemeve që ekzistojnë. Ata nënvizuan se e pranojnë detyrimin që kanë federatat e futbollit për zbatimin e ligjeve të shtetit të tyre. Zotërinjtë Erzik dhe Olson kërkuan ruajtjen e pavarësisë së FSHF dhe të drejtën e Ansamblesë së Përgjithëshme për të marrë vendime në mënyrë sovrane për veprimtarinë e saj ligjore dhe kalimin në gjykatë të cdo shkelje të ligjit shqiptar. Ne theksuam se pavaresia e FSHF eshte garantuar nga ligji.
Drejtuesit e FIFA/UEFA-s na informuna se në bazë të ndryshimeve të reja në statutet dhe rregulloret e organizatave të tyre, do të ndryshojë së shpejti edhe statute I FSHF, dhe deklaruan se në bazë të ligjit shqiptar, këto ndryshime do të miratohen nga Ministri I TKRS dhe pastaj do të shkojnë të regjistrohen në gjykatë.
Delegacioni I MTKRS e konsideron takimin një hap të madh para në forcimin e marrëdhënieve midis MTKRS? dhe FIFA/UEFA në të mirë të futbollit shqiptar dhe forcimit të institucioneve të tij.

Mbi shpalljen e Rrugës së Herbrejve si monument kulture të kategorisë së I nga Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve.
Pranë Ministrisë së Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve është paraqitur kërkesa nga Drejtoria Rajonale e Monumenteve të Kulturës Vlorë? me nr. 7, datë 17.5.2006 për shpalljen ?Monument Kulture” të rrugës së Hebrejve bazuar në vlerat dhe kontributin që kanë dhënë herbrejtë që nga viti 1942 në qyt′n e Vlorës. Mbështetur Ligjit nr.9048, datë 7.4.2003 ?Për trashëgiminë kulturore”, i ndryshuar, neni 30 ” Institucionet e specializuara në fushën e trashëgimisë kulturore, organet e qeverisjes vendore dhe pronarët ose poseuesit e objektit kanë të drejtën e propozimit për shpalljen e një objekti monument culture. Propozimi i? drejtohet Ministrit të Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve.”. MTKRS pasi u njoh me kërkesën e DRMK Vlorë, mbështetur përsëri Ligjit të sipërpërmendur, neni 28, pika 4 ” Ministri i? Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve ka të drejtën e shpalljes së monumentit të kulturës së kategorisë së I”, prandaj shpalli me Urdhër të Ministrit nr. 525, datë 14.9.2006 “Rrugën e Hebrejve ?Monument kulture′ të kategorisë së I në Vlorë.

Tirane me, 23 Maj 2006
Te nderuar miq
“Ndërgjegja ishtë libri më i mirë moral që kemi dhe me të cilin duhet të keshillohemi më shumë” thote një mendimtare i shquar.Lind pyetja a është e qete ndergjegja jonë kur flitet per Komunizmin në Shqiperi i cili ekzekutoi per motive politike 5037 burra dhe 450 gra,burgosi 16,788 burra e 7367 gra, internoi 48217 burra e 10792 gra apo që dhunen friken dhe antivlerat i shnderroi në konture të shoqerisë shqiptare.?
Do të thoja jo per disa arsye,por mbi të gjitha do të ndalesha tek një :tek Kulti i harreses si një nga menyrat me perfide per te perligjur gjithsa kriminale ka patuar ai regjim.Prej do vitesh ne media te caktuara ka filluar nje rehabilitim i turpshem ku lloj lloj sejmenesh te regjimit na shfaqen per dite me kujtimet e tyre per nomenklaturen duka na I servirur ata si shenjtore duke fyer patyrpesisht? historine e nje populli te tërë.Kjo nuk është një rastesi sepse forcat politike trashigimtare te regjimit kurre nuk kerkuan falje për bodrumin e hotelit Bristol,për shtepine? torture te Pjerin Kçires,per Kuvendin Franceskan te kthyer ne burg, per deputet e asamblesë të pushkatuar,per masakrat ne keneten e Maliqit,per viktimat e të ashtuquajtures bombe në ambasaden sovjetike,Burrelin apo Spaçin per poetet e pushkatuar? në aguan e lirisë si Hivzi Nela që therrisnin Ejani burra të vajtojmë Shqiperinë per kulturen e gjymtuar e qindra vende e ngjarje te tjera nga të cilat? asnjehere nuk u distancuan seriozisht nga e kaluara por perkundrazi per te rifituar pushtetin e humbur u kthyen ne? puntorë të së keqës dhe nuk i kursyen vendit situata dramatike edhe pas pluralizmit.
E kam bindje te forte? personale që çdo i persekutuar politik shqiptare qe nje shkendije lirije e shembull dinjiteti.Ju jeni krenaria e asaj kohe kur frika drobiti shpresat e dhuna denatyronte njeriun.Politika dhe mbarë shoqëria mbart ndaj jush një borxh të pashlyer.Jo pak me emrin tuaj është abuzuar por ju siguroj që Qeveria Berisha ,Partia Demokratike kumbaret e së ciles ju jeni do të dijë gjate ketij mandati qeverisë të vendosë mardhënie të ndershme politike,ekonomike e sociale të persekutuarve politike me shtetin.Personalisht kam punuar? duke dhenë? shënja të qarta që kujtesa historike të forcohet me moton te falim por te mos harrojmë
.Në këtë kontekst mund të shihet bashkëpunimi ynë me provincen franceskane ne Shkoder? që ish dega e punëve te brendeshme prone e tyre?? e cila ruan qeli dhe ambjente autentike ku janë konservuar gjurmet e krimeve të komunizmit të shndërrohet në muze kombetar të kujtesës.Restaurimi I memorialit të viktimave te ambasades sovjetike,vendosja së shpejti e monumentit të poeteve Blloshmi e Leka në Librazhd apo permendorja e heroit te demokracisë Azem Hajdari viktima e fundit e komunizmit? si dhe? permendorja ne Lezhe e poetit kombetare Gjergj Fishta të anatemuar per 45 vjet .I permenda keto per tju siguruar se ky është vetem fillimi i perjekjes sonë për te rregulluar mardheniet e së kaluares me historinë.
Te persekutuarit qene edhe faktor kulturor qe kontribuan? ne emancipimin e Shqiperise por kuptohet vepra e tyre pati fatin e autorve prandaj ne per te rivendosur kontaktin me lexuesit po pergatisim? librin e titulluar “Antologji e plageve ” me autorë të perndjekur.Lufta midis Komunizmit dhe demokracisë është faktori historik dominues i kohrave tona .Kjo që them nuk është patetikë antikomuniste,vete keshilli I Europes e sheh te arsyeshme të prononcohet me deklarate kunder krimeve te komunizmit të bindur që vetëdija për historinë është një nga parakushtet për ti evituar në të ardhmen të njëjtat krime. Për më shumë ,vlerësimi moral si dhe denimi i krimeve të kryera luajnë një rol të rëndesishem në edukimin e brezit të ri .
Pozicioni i qartë i komunitetit nderkombetarë në të kaluaren mund të jetë si referim për veprimet? në të ardhmen .Deklerata e keshillit të Europes u ben thirrje të gjithë komunisteve dhe ish partive komuniste? perfshirë edhe ata shqiptare të cilët sot flasin per integrimin por dje Europa për ta ishte demoni? të rivlersojnë historinë e komunizmit dhe të kaluaren e tyre deri tani ,të distancojnë veten e tyre nga krimet e kryera nga regjimet totalitare komuniste dhe të denojnë ato pa asnjë lloj dyshimi.
Ne jemi ne pritje që komunistet dhe ish komunistet tone? ta bëjnë këtë.
Të nderuar pjesmarres;Shqiperia demokratike dhe forcat e tilla që në gjenezë kanë besuar fort tek magjia e lirisë dhe demokracisë?? e mirë kuptimit dhe pajtimit.
Një martir shqiptarë që në panteonin e kombit zë vend nderi deri pak para pushkatimit? shtronte kushtrimin që çdo shqiptarë I çdo krahine, besimi ose shkolle civilizimi ti? therrase arsyes,të mos humbasim si komb e shtet,port ta? ndiejme me zemer se jemi vellezer të një gjaku e gjuhe,miq,dashamirë,shokë. Ne duhet të na bashkojë një shpirt I vetëm,shpirti shqiptarë,një vend një zakon një interes një flamur.Pas pak muajve që mbajti këtë ligjeratë i gjëndur para skuadres së plutonit tha “Rrnoftë Shqipnia edhe pa ne “. Behet fjalë per pater Anton Harapin. Tek keta njerez do të gjejmë mbeshtetjen doktrinale për të falur shpirtërisht persekutoret e njekosisht për t′ja dorëzuar historisë si kriminelë.
Ju faleminderit

Tirane 9 Shkurt 2006.
Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve? e Repubikës së Shqipërsë e konsideron krjimin e Forumit të ministrave të Kulturës të vendeve të Evropës Juglindore si një nga zhvillimet më të rëndësishme në politikat integruese të rajonit. Pas shumë e shumë vitesh destabiliteti dhe krizash, më në fund, rajoni ynë ka dhënë shenja të qarta dhe të vazhdueshme se ka hyrë në rrugën e mbarë të zhvillimit ekonomik e politik, në rrugën e reformave dhe zhvillimit, të bashkëjetesës dhe bashkëpunimit.Por ajo, që i afron më shumë qëllimet tona, është se të gjithë jemi përfshirë në një projekt të madh e të përbashkët integrues: integrimin në Evropë. Në këtë proçes disa vende janë m&′l; përpara dhe disa më prapa, por e rëndësishme është se në fund të këtij proçesi të gjithë do të ndodhemi të përfshirë në strukturat evropiane, politikisht, ekonomikisht dhe kulturalisht.Vetëdija e një të ardhmeje të tillë të përbashkët duhet të na shërbejë si një nxitje për përshpejtimin e proçeseve integruese të vendeve të rajonit tonë, vende që përveç afërsisë gjeografike kanë shumë afërsi kulturore dhe historike. Por nga ana tjetër secili vend ka një pasuri të jashtëzakonshme kulturore dhe historike autentike, pasuri e cila duhet pranuar se njihet më shumë nga vizitorët e largët të ardhur nga vende të tjera jashtë rajonit se sa nga fqinjët.Edhe pse marrëdhëniet kulturore janë një element i rëndësishëm në marrëdhëniet ndërkombëtare, në rastin e rajonit tonë nuk janë shfrytëzuar sa duhet. Në kuadrin e bashkëpunimit mes vendeve tona është vënë re një bashkëpunim në rritje në fushën ekonomike dhe kjo është një shenjë pozitive për proçeset e ardhme integruese të rajonit. Por në fushën e marrëdhënieve kulturore ne jemi ende shumë larg atij bashkëpunimi që vendet tona kanë në fushën ekonomike.Është e vërtetë që në raport me bashkëpunimin në fushat e tjera si ekonomia, bashkëpunimi kulturor nuk jep rezultuate konkrete dhe nuk sjell përfitime ekonomike të konsiderueshme. Por është gjithashtu e vërtetë se, nëse bashkëpunimi ekonomik sjell përafrimin e interesave, bashkëpunimi kulturor sjell afrimin kulturor dhe shpirtëror mes popujve, sjell një njohje të thellë e të qëndrueshme që bëhet mbështetje dhe bazë e fortë për marrëdhëniet e tjera. Pikërisht për këtë arsye, vizioni i përbashkët i bashkëpunimit është para së gjithash një vizion kulturor. Ka ardhur koha që, bashkëpunimi kulturor mes vendeve të rajonit tonë të jetë më i programuar dhe i përfshirë në kuadrin e një strategjie të përbashkët për integrimin e rajonit.Pavarësisht se mes vendeve tona ka patur marrëdhënie kulturore me një intensitet të kënaqshëm, duhet të pranojmë se dialogu ndërkultuor mes vendeve të rajonit nuk është në nivelin e duhur. Barrierat kulturore ende nuk janë zhdukur gjë që pengon transmetimin e vlerave kulturore nga njëri vend në tjetrin.Këto vlera komunikojnë më shumë me metropolet kulturore evropiane dhe botërore se sa me metropolet kulturore të vendeve fqinje. Lexuesi apo artdashësi i vendeve të rajonit tonë në shumë raste i merr këto vlera jo nëpërmjet kontakteve të drejtpërdrejta kulturore mes vendeve ta rajonit por nëpërmjet metropoleve evropiane. Kështu një vlerë kulturore pasi është afirmuar në një nga vendet tona, kërkon afirmimin së pari në metropolet evropiane dhe prej andej pastaj njihet në vendin fqinj. Natyrisht kjo nuk ndodh në të gjitha rastet por megjithatë ndodh në shumë raste. Në një skemë të tillë të qarkullimit të vlerave komunikimi i këtyre vlerave është më i kushtueshëm dhe me humbje cilësore, pasi nuk është një mënyrë e drejpërdrejtë transmetimi. Politikat tona kulturore duhet të orientohen pikërisht në krijimin e kushteve për lehtësimin e transmetimit të drejtpërdrejtë të vlerave kulturore të vendeve të rajonit tonë.Me një strategji të përbashkët komunikimi dhe me politika kulturore të orientuara drejt bashkëpunimit rajonal duhet të synohet krijimi i infrastrukturës së nevojshme të këtij komunikimi. Kështu do të krijohej një hapësirë komunkimi e përbashkët që do të ishte në interes të të gjitha vendeve të rajonit.Ne duhet ta rivlerësojmë seriozisht edhe njëherë kapacitetin e përbashkët dhe dobinë e ndërsjellë që do të kemi nga krijimi i një hapësire të tillë. Një hapësirë e tillë e përbashkët komunikimi do thoshte edhe një treg i përbashkët i produkteve kulturore dhe një treg kolosal dhe me shumë përfitime për artistët e rajonit tonë. Ekzistenca e një tregu të tillë do të shumëfishonte audiencën apo lexueshmërinë e produkteve kulturore, dhe do t′i shndërronte disa gjini arti që vuajnë audiencën e ulët në gjini me më pak probleme financiare. Por mbi të gjitha një treg i tillë do të rriste konkurencën e vlerave dhe cilësinë e produkteve kulturore.Funksionimi i këtij tregu duhet shoqëruar me krijimin e lehtësive fiskale dhe proceduriale. Ne duhet të ndërmarrim nisma për nëshkrimin e marrëveshjeve që favorizojnë produktet kulturore dhe lëvizjen e lirë të artistëve dhe shkrimtarëve nga njëri-vend në tjetrin. Nuk ka kuptim që një shkrimtar apo artist ta ketë po aq të vështirë të shkojë në një vend fqinj sa dhe të shkojë një një vend tjetër evropian. Për këtë arsye në të ardhmen duhet të mendojmë për marrëveshje që lehtësojnë proceduarat e vizave për shkrimtarët dhe artistët ashtu sikurse kemi krijuar kushte lehtësuese për lehtësimin e vizave për biznesmenët.Mendoj se Këshilli i ministrave të kulturës të Evropës Juglindore është institucioni i duhur për krijimin e atmosferës së duhur dhe kushteve të përshtatshme të bashkëpunimit kulturor të vendeve të rajonit tonë. Plani i veprimit që ne do miratojmë sot do të shërbejë si kalendari i bashkëpunimit kulturor të vendeve të rajonit në kuadrin e Forumit. Duke krijuar një kalendar bashkëpunimi kulturor, ne kalojmë në një bashkëpunim konkret dhe realizojmë de facto atë hapësirë komunikimi të drejtëpërdrejtë, aq të nevojshme për kulturat tona.Nëpërmjet realizimit të këtij plan veprimi ne do të hedhim bazat e një bashkëpunimi afatgjatë në fushën e kulturës. Veprimtaritë e përbashkëta kulturore që do të propozohen këtu do të shndërrohen në institucione të rëndësishme të debatit dhe komunikimit kulturor mes vendeve tona. Ato do të jenë pikëtakime të rëndësishme me kulturat e vendeve të Evropës Juglindore, qendra të rëndësishme të dialogut kulturor, të shkëmbimit të vlerave dhe ideve. Ne e shikojmë planin e veprimit që do të miratojmë sot si hapin e parë të nismave të ndërmarra në kuadrin e funksionimit të këtij forumi. Në të ardhmen, natyrisht forumi mund të ndërmarrë hapa të tjerë dhe do të ketë sfida të tjera për të përballuar. Por me planin e veprimit ne i japim atij një funksion konkret, të dobishëm për komunkimin ndërkultuor të vendeve të Evropës Juglindore.
Ministria e Turizmit, Kulturë′ Rinisë dhe Sporteve ka si përparësi zhvillimin e turizmit kulturor. Ne mendojmë se bukuritë natyrore të shoqëruara me trashëgiminë kulturore e rrisin aftësinë joshëse të një vendi ndaj syrit të vizitorit të huaj. Për fat të mirë jetojmë në një rajon të pasur nga pikëpamja kulturore, në një rajon ku shtresëzimet kulturore janë të dendura dhe kryqëzimet kulturore gjithashtu. Në rajonin tonë gjejmë gjurmë të pothuaj të gjitha epokave të qyetetërimit perëndimor dhe atij të Lindjes së Mesme. Kjo e bën edhe më tërheqës për? syrin e të huajit, pasi në një hapësirë jo fort të madhe ai gjen dendësi të madhe trashëgimie kulturore dhe një informacion jashtëzakonisht të madh kulturor.Vetëm në Shqipëri p.sh gjenden të mbivendosur pranë njëri-tjetrit gjurmë nga kultura ilirike, kultura helene, kultura romake, bizantine, kristiane dhe otomane. Kjo natyrisht është një pasuri e madhe dhe është e zakonshme në të gjitha vendet e rajonit tonë.Por kjo pasuri ndodhet mbi një truall të bukur dhe kombinimi i këtyre të dyjave e bën turizmin e vendeve tona një turizëm joshës. Por është fakt se fluksi më i madh i turistëve vjen nga pjesa tjetër e Evropës dhe e botës. Turizmi ndërkufitar dhe ndërajonal është ende jo në nivelin e duhur. Ndërkohë që ky turizëm ka disa përparësi ndër të cilat është kostoja e vogël e shpenzimeve të udhëtimit për shkak të distancave të pakonsiderueshme që ekzistojnë mes vendeve tona.Unë mendoj se duhen ndërtuar politika të tilla që të favorizojnë turizmin rajonal, politika që duhet të fillojnë me krijimin e mundësive për lëvizjen e lirë të njerëzve. Nga të dhënat statistikore që kemi, fluksi i turistëve shqiptarë është përqendruar pikërisht në vendet e rajonit si Turqi, Greqi, Kroaci, Mal të Zi, Maqedoni, dhe kohët e fundit edhe në Bullgari. Shpresojmë që kjo tendencë të thellohet dhe me rritjen e stabilitetit dhe përmirësimin e infrastrukturës së turizmit e njëjta gjë të ndodhë dhe me turistët e vendeve të tjera në drejtim të Shqipërisë.Por ky zhvillim duhet të paraprihet me politika favorizuese dhe orientuese. Ne duhet të fillojmë të punojmë në këtë drejtim, pasi jam i bindur se potencialet e përbashkëta duhen shfrytëzuar në mënyrë efikase për të mirën e përbashkët. P.sh kohët e fundit shumë të huaj që kalojnë pushimet në Korfuz të Greqisë vijnë edhe në Jug të Shqipërisë për të vizituar qytetin antik të Butrintit ose Sarandën dhe Gjirokastrën ashtu siç ndodh edhe me vizitorët e Malit të Zi apo me ato të Maqedonisë.Unë ju përshëndes përzemërisht për pjesëmarrjen tuaj në këtë konferencë dhe me këtë rast rikonfirmoj edhe njëherë përkushtimin e qeverisë shqiptare dhe timin personal, që ky këshill të realizojë maksimalisht objektivat për të cilat është krijuar. Ne do bëjmë të gjitha përpjekjet që ai të shndërrohet në një institucion efikas të bashkëpunimit dhe integrimit rajonal.

Tiranë,më_23.02.2006
Sot ministri i MTKRS z.Bujar Leskaj priti në një takim të vecantë presidentin e shoqatës “Dante Alighieri” me qendër në Romë në Itali, zotin Bruno Bottai. Në takim merrte pjesë dhe ambasadori Italian në Tiranë Attilio Massimo Jannuci. Në qendër të bisedës ishte bashkëpunimi dypalësh në kulturë dhe turizëm.
Ministri Bujar Leskaj theksoi se ky vit është shpallur nga MTKRS si viti i Kadaresë dhe në këtë kuader janë parashikuar një sërë aktivitetesh dhe konferencash në nder të shkrimtarit të madh shqiptar. Ministri i Kulturës propozoi që shoqata “Dante Alighieri” të ketë një bashkepunim dhe aktivitet jo vetëm në Tiranë por dhe në qytete të tjera, vecanërisht ato me ndikim e lidhje të vecanta dhe historike me Italinë.
Ministri Leskaj i theksoi përfaqesuesve të lartë italianë se MTKRS ka prioritet të vecantë forcimin e bashkëpunimit me Italinë në kulturë dhe turizëm.
Nga ana e tij presidenti i shoqatës “Dante Alighieri”, zoti Bruno Bottai theksoi se shoqata do të jetë një urë lidhëse mes kulturës shqiptare dhe asaj italiane si dhe do të ketë një rol aktiv në shkëmbimin e aktiviteteve kulturore -letrare.
Në takim u trajtua dhe zgjerimi i bashkëpunimit për zhvillimin e turizmit kulturor në kuadrin e marëdhënieve.

Tiranë,më_23.02.2006
Ministri i MTKRS z. Bujar Leskaj priti sot në një takim të vecantë artistin e njohur austriak Hermann Nitsch, i shoqëruar dhe nga drejtori i Forumit “Ëeltoffen International” piktori Fatmir Velaj. Ministri Leskaj e cilësoi vizitën si më të vecantën që ai ka patur qëkurse ka marrë drejtimin e MTKRS dhe dha vlerësimet maksimale për artin e kompozuar nga autori Nitsch si ndër artistët më të njohur austriakë dhe atyre ndërkombëtarë.
Ministri Leskaj përgëzoi të ftuarin për kryeveprën botërore “Teatrin e mistereve dhe orgjive” e shfaqur në 122 vende të botës, ndërkoheë që filmi për këtë vepër u transmetua dje në mbrëmje? në Akademine e Arteve të Bukura në Tiranë.
“Kryevepra të tilla i nevojiten artit shqiptar-tha ministri Leskaj dhe ftoi piktorin? Nitsch që performancën e “Teatrit të mistreve dhe orgjive” ta shfaqë? dhe në Tiranë.
Ministri Leskaj vlerësoi se vizita e artstit Hermann Nitsch përbën një ngjarje të vecantë peër artin në Shqipëri dhe theksoi se dhënia e cmimit “Anëtar Nderi” nga? Akademia e Arteve është një vlerësim për vetë institucionin në fjalë.
Nga ana e tij artisti Nitsch falenderoi ministrin Leskaj për mbështetjen që ka dhënë ai dhe MTKRS për vizitën në Shqipëri dhe ftoi ministrin Leskaj për një vizitë në keshtjellën e tij pranë Vjenës, ku artisti Nitsch kryen së fundi performancat artstike.
Gjatë takimit ministri Leskaj dhe piktori i njohur austriak vlerësuan në mënyrë të vecantë kontributin e piktorit Fatmir Velaj për organizimin e kësaj vizite por dhe ekspozitës “Good morning Balkan” qeë u mbajt në tetor të 2005, në Galerinë e Arteve në Tiranë.