Botuar ne Gazeten Shqiptare, date 13.03.2021 nga Ndriçim Kulla
Shpallja e emrave të deputetëve në listat përfaqëuese të partive në kuvendin e Shqipëisë, këto ditët e fundit, ka kthyer në vëmendje të publikut një problem shumë të madh për të cilin është folur herë pas here dhe për të cilin ndjeshmëria e ndërkombëtarëve ka qenë shumë e lartë. Përfaqësimi sa më dinjitoz i partive në demokracinë parlamentare është i barasvlershëm me alfën dhe omegën e demokracisë, ose praktikisht me zgjedhjen e njerëzve më të mirë si përfaqësues të popullit. Po e përsërisim këtë fjali të thjeshtë, pasi edhe pse është themelore, rrugës së parlamentarizmit shqiptar humbi dalngadalë kuptimin dhe gjurmët në lojërat elektorale. Kjo ishte arsyeja që Partia Demokratuike nisi një luftë të drejtë para do vitesh për dekriminalizimin dhe më pas kristalizimin e figurës së deputetit.
E para ishte një luftë që as duhet të ekzistonte fare, pasi nuk mund të kishte asnjë arsye që deputetët të kishin lidhje me dënimin dhe krimin.
E dyta është një luftë që duhet ende të vazhdojë për të arritur rezultatet që priten prej saj. E themi këtë se edhe listat që sapo janë prezantuar ndonse mund të kishin nevoj për ndonjë përmirësim të lehtë përgjithësisht në to mishërohen njerëz që plotësojnë dy përbërësit themelorë të parlamentarizmit dinjitoz: janë njerëz të zgjedhur në shumë arritje dhe cilësi administrative dhe karakteriale dhe nga ana tjetër, janë njerëz që përfaqësojnë vërtetësisht vlerat më të mira të zonës që përfaqësojnë.
E gjithë kjo simbiozë përfaqësimi, më erdhi menjëherë në mendje sapo mësova për një fakt sa interesant aq edhe të rrallë unik të kësaj kohe fushate. Përfaqësuesi i Partisë Demokratike për qarkun e Vlorës, zoti Bujar Leskaj, kishte shpërndarë në zonat e Vlorës , Sarandës, Konispolit dhe Delvinës, në takimet me popullin, libra të ndryshëm artistikë, filozofikë e të mendimtarëve shqiptarë.Jam i bindur se Edi Rama kreu i qeverisë së sotme që e ka shpurë qeverisjen për librin ,kulturën dhe arsimin në buzë të varrit nga, që është mësuar, që kënaqsinë e punës së tij në raport me qeverisjen për të cilin populli i ka dhënë mandatin ta ndaj me milonerët do ketë qeshur me ironi.
Nga gjithçka që kemi parë dhe dëgjuar këto 8 vjet nga qeverisja e tij unë mund supozoj se mund të ketë konsumuar edhe një bised të tillë me Taulant Ballën, Damian Gjiknurin apo ndonjë tjetër drejtues: ”Shiko, shiko, sa arkaik këta vazhdojnë me librat! Shikojmë punë tonë ne, këta le të vazhdojnë me avazin e librave dhe të mëndjes.
Përpara shok ,na duhen shumë ata që nuk kanë lexuar kurrë një libër ,të fortët ,oligarkët biznesëmenët me sa më shumë para, sepse libri të lë në vënd nuk të çon kurrë në pushtetin e parave .Paraja të çon në pushtet” . E mbuloi me batuta ,me egërsi dhe fotografi realitetin shqiptar duke krijuar një realitet alibik, duke zvënësuar realitetin e ëndërruar të shqiptarëve për dije , kulturë dhe ndryshim. Dhe vërtet një raport të tillë ka patur Qeveria e Edi Ramës me dijet dhe kulturën për këto dy mandate ,që ka adminstruar Shqipërinë. Prandaj nuk është aspak e zakontë diçka e tillë, përkundrazi unike. Por ne duhet të shohim më tej një fakti simbolik, qoftë kyt edhe propagandistik. Sepse edhe si propagandë ne kemi aq shumë nevojë si shoqëri dhe si komb të nxisim me cdo kusht dhe me të gjitha mjetet leximin dhe përhapjen e kulturës së dijes dhe filozofisë. Vetëm se një veprim i tillë, i kryer në një fushatë elektorale, merr një domethënie krej tjetër, hap një horizont krejt të ri. Në përputhje edhe me programin e partisë demokratike, që i mëshon fortësisht edukimit dhe mësimdhënies jo vetëm të brezit të ri, por edhe të gjithë sistemit-vend shqiptar, ky akt në një nga qarqet elektorale të vëndit tonë në këtë fushat zgjedhore konkretizon në mënyrë sa të thjeshtë aq edhe të drejtpërdrejtë këtë mendim: qeverisja e ardhme për të cilën Lulzim Basha konkuron për kryeministër duhet të jetë parësisht edhe qeveri e dijes dhe kulturës siç edhe ka premtuar. Akoma dhe më tepër bëhet i rëndësishëm ky fakt, për shkak se qeveria e sotme ka qenë një qeveri që jo vetëm e ka lënë pas dore arsimin dhe edukimin, por e kanë sakatuar dhe shkatërruar atë në mënyrën më përbuzëse. Politikat e saj jo vetëm nuk kanë nxitur asgjë, por kanë bllokuar edhe ato pak mundësi që kultura jonë kish krijuar në vite, psh atë tradit të mrekullueshme të panaireve që u nxi e u sabotua prej kësaj qeverie. Bie në kontrast një qendrim i tillë me arritjet e mëdha që Bujar Lekaj si Ministër i Kulturës pat arritur në kohën e tij. Zëri i librit u fut si zë i posacëm në buxhet, si kurrë ndonjëherë, filloi projektet prioritare të librave që do të realizonin rrjetëzimin e bibliotekave në cdo vend të Shqipërisë dhe për më tepër i dha udhë botimit dhe futjes në strukturën kurrikulare të mendimit shqiptar. Janë pikërisht antiteza, e kundërta e qasjes socialiste që nuk bëri asgjë, as edhe pas alarmit më të frikshëm e rrëqethës që ajo mund të merrte nga realiteti që tregoi një sondazh autoritar në vitin 2019, sipas të cilit në një milion shqiptarë nuk kanë lexuar as edhe një libër gjatë një viti. Kjo është kriza më rrënqethëse që ka krijuar qeveria “rilindase” e Edi Ramës jo vetëm në Shqipëri por në krejt kontinentin europian.
Në këtë kuptim, veprime të tilla të ngjallin shpresë se më në fund është arritur të kuptohet rrënja e të gjithë të këqijave të parlamentarizmit tonë, mungesa e përfaqësimit me njerëz të ditur, të kulturuar e të aftë. Vetëm se ky episod më la një mbresë po kaq të bukur e shpresëdhënës edhe për reagimin ose më mirë “mikëpritjen” që populli i zgjuar dhe dinjitoz i kësaj zone bëri dhuratës në dukje “të papritur” të kandidadit të vet. Kjo tregoi edhe njëherë se populli kërkon dhe dëshiron që të përfaqësohet nga njerëz të “masës” së vet, në kuptimin e vlerësimit dhe respektit për dijen dhe kulturën, për mësimin dhe edukimin. Vetëm kështu plotësohet ai binom njeri i zgjedhur-përfaqësues i popullit, që aq shumë e ka njollosur politikën tonë e për të cilën aq shumë po luftojmë të gjithë bashkë, intelektualë, shoqëria civile e përfaqësuesit ndërkombëtarë. Le të jetë ky një shembull i mirë fushate të vlertë dhe një etalon i çmuar krahasimi për përzgjedhjen, sjelljen dhe konceptin me të cilin duhet ti afrohet njerëzve cdo përfaqësues i tij. E në fund, le të jetë kjo parantezë e bukur elektorale, parathënia domethënëse e një premtimi që duhet të mbahet plotësisht në qeverisjen e ardhshme, nga kushdo palë qoftë: Shqipëria ka nevojë të rimëkëmbet ekonomikisht po aq sa ka nevojë të rimëkëmbë edhe qasjen e saj ndaj arsimimit dhe edukimit të njerëzve të saj.